Rig Veda 10.40.10

Sanskrit text [Accents, Plain, Transliterated]:

जी॒वं रु॑दन्ति॒ वि म॑यन्ते अध्व॒रे दी॒र्घामनु॒ प्रसि॑तिं दीधियु॒र्नर॑: । वा॒मं पि॒तृभ्यो॒ य इ॒दं स॑मेरि॒रे मय॒: पति॑भ्यो॒ जन॑यः परि॒ष्वजे॑ ॥
जीवं रुदन्ति वि मयन्ते अध्वरे दीर्घामनु प्रसितिं दीधियुर्नरः । वामं पितृभ्यो य इदं समेरिरे मयः पतिभ्यो जनयः परिष्वजे ॥
jīvaṃ rudanti vi mayante adhvare dīrghām anu prasitiṃ dīdhiyur naraḥ | vāmam pitṛbhyo ya idaṃ samerire mayaḥ patibhyo janayaḥ pariṣvaje ||

English translation:

“The husbands who weep for the life (of their wives), make them sit down at the sacrifice, hold in a longembrace, (and) send the Pitṛs this desirable offspring, upon these husbands the wives (bestow) happiness inorder to be embraced.”

Commentary by Sāyaṇa: Ṛgveda-bhāṣya

Weep for the life of their wives: jīvam rudanti = liṭ, they weep for the living; i.e., weep forthe lie (of their wives); by their very weeping they desire to (pray for) their wives' lives

Details:

Ṛṣi (sage/seer): ghoṣā kākṣīvatī;
Devatā (deity/subject-matter): aśvinau ;
Chandas (meter): jagatī ;
Svara (tone/note): Swar;

Padapatha [Accents, Plain, Transliterated]:

जी॒वम् । रु॒द॒न्ति॒ । वि । म॒य॒न्ते॒ । अ॒ध्व॒रे । दी॒र्घाम् । अनु॑ । प्रऽसि॑तिम् । दी॒धि॒युः॒ । नरः॑ । वा॒मम् । पि॒तृऽभ्यः॑ । ये । इ॒दम् । स॒म्ऽए॒रि॒रे । मयः॑ । पति॑ऽभ्यः । जन॑यः । प॒रि॒ऽस्वजे॑ ॥
जीवम् । रुदन्ति । वि । मयन्ते । अध्वरे । दीर्घाम् । अनु । प्रसितिम् । दीधियुः । नरः । वामम् । पितृभ्यः । ये । इदम् । सम्एरिरे । मयः । पतिभ्यः । जनयः । परिस्वजे ॥
jīvam | rudanti | vi | mayante | adhvare | dīrghām | anu | pra-sitim | dīdhiyuḥ | naraḥ | vāmam | pitṛ-bhyaḥ | ye | idam | sam-erire | mayaḥ | pati-bhyaḥ | janayaḥ | pari-svaje

Multi-layer Annotation of the Ṛgveda

[Rigveda 10.40.10 English analysis of grammar]