Rig Veda 10.18.10

Sanskrit text [Accents, Plain, Transliterated]:

उप॑ सर्प मा॒तरं॒ भूमि॑मे॒तामु॑रु॒व्यच॑सं पृथि॒वीं सु॒शेवा॑म् । ऊर्ण॑म्रदा युव॒तिर्दक्षि॑णावत ए॒षा त्वा॑ पातु॒ निॠ॑तेरु॒पस्था॑त् ॥
उप सर्प मातरं भूमिमेतामुरुव्यचसं पृथिवीं सुशेवाम् । ऊर्णम्रदा युवतिर्दक्षिणावत एषा त्वा पातु निॠतेरुपस्थात् ॥
upa sarpa mātaram bhūmim etām uruvyacasam pṛthivīṃ suśevām | ūrṇamradā yuvatir dakṣiṇāvata eṣā tvā pātu nirṛter upasthāt ||

English translation:

“Go to this your mother-earth, the wide-spread, delightful earth; this virgin (earth is) as soft as wool, tothe liberal (worshipper) may she protect you from the proximity of Nirṛti.”

Commentary by Sāyaṇa: Ṛgveda-bhāṣya

The ṛcas from 10 to 13 are to berepeated at the death of a dīkṣita (initiated person n), and cites Āśvalāyana Gṛhya Sūtra 6.10, 4.5; on therepetition of verse 10, the bones which have been collected are to be plural ced in the grave

Details:

Ṛṣi (sage/seer): saṅkusuko yāmāyanaḥ [saṅkusuka yāmāyana];
Devatā (deity/subject-matter): pitṛmedhaḥ;
Chandas (meter): bhuriktriṣṭup ;
Svara (tone/note): Swar;

Padapatha [Accents, Plain, Transliterated]:

उप॑ । स॒र्प॒ । मा॒तर॑म् । भूमि॑म् । ए॒ताम् । उ॒रु॒ऽव्यच॑सम् । पृ॒थि॒वीम् । सु॒ऽशेवा॑म् । ऊर्ण॑ऽम्रदाः । यु॒व॒तिः । दक्षि॑णाऽवते । ए॒षा । त्वा॒ । पा॒तु॒ । निःऽऋ॑तेः । उ॒पऽस्था॑त् ॥
उप । सर्प । मातरम् । भूमिम् । एताम् । उरुव्यचसम् । पृथिवीम् । सुशेवाम् । ऊर्णम्रदाः । युवतिः । दक्षिणावते । एषा । त्वा । पातु । निःऋतेः । उपस्थात् ॥
upa | sarpa | mātaram | bhūmim | etām | uru-vyacasam | pṛthivīm | su-śevām | ūrṇa-mradāḥ | yuvatiḥ | dakṣiṇāvate | eṣā | tvā | pātu | niḥ-ṛteḥ | upa-sthāt

Multi-layer Annotation of the Ṛgveda

[Rigveda 10.18.10 English analysis of grammar]