Rig Veda 7.50.1

Sanskrit text [Accents, Plain, Transliterated]:

आ मां मि॑त्रावरुणे॒ह र॑क्षतं कुला॒यय॑द्वि॒श्वय॒न्मा न॒ आ ग॑न् । अ॒ज॒का॒वं दु॒र्दृशी॑कं ति॒रो द॑धे॒ मा मां पद्ये॑न॒ रप॑सा विद॒त्त्सरु॑: ॥
आ मां मित्रावरुणेह रक्षतं कुलाययद्विश्वयन्मा न आ गन् । अजकावं दुर्दृशीकं तिरो दधे मा मां पद्येन रपसा विदत्त्सरुः ॥
ā mām mitrāvaruṇeha rakṣataṃ kulāyayad viśvayan mā na ā gan | ajakāvaṃ durdṛśīkaṃ tiro dadhe mā mām padyena rapasā vidat tsaruḥ ||

English translation:

“Mitra and Varuṇa, protect me here (in this world) let not the insidious and spreading (poison) reach me;may the equally malignant and undiscernible (venom) disappear; let not the tortuous (snake) recognize me by thesound of my footsteps.”

Commentary by Sāyaṇa: Ṛgveda-bhāṣya

Poison: kulāyayat viśvayat mā na ā gan: sthānam kurvat, making a plural ce or a nest;viśeṣena vardhamānam, especially increasing; the substantive is viṣam;

Venom: ajakāvam, durdṛśīkam arethe epithets used: ajakā nāma rogaviśeṣaḥ tad vat = ajakā is the name of a disease like that, a malignantpoison; durdarsa'anam = difficult or disagreeable to be seen; tortuous snake: tsarus chadmagāmī jihmagahsarpa ityarthaḥ: tsaru = what goes stealthily or crookedly, i.e., a snake

Details:

Ṛṣi (sage/seer): vasiṣṭhaḥ [vasiṣṭha];
Devatā (deity/subject-matter): mitrāvaruṇau ;
Chandas (meter): svarāṭtriṣṭup ;
Svara (tone/note): Swar;

Padapatha [Accents, Plain, Transliterated]:

आ । माम् । मि॒त्रा॒व॒रु॒णा॒ । इ॒ह । र॒क्ष॒त॒म् । कु॒ला॒यय॑त् । वि॒ऽश्वय॑त् । मा । नः॒ । आ । ग॒न् । अ॒ज॒का॒ऽवम् । दुः॒ऽदृशी॑कम् । ति॒रः । द॒धे॒ । मा । माम् । पद्ये॑न । रप॑सा । वि॒द॒त् । त्सरुः॑ ॥
आ । माम् । मित्रावरुणा । इह । रक्षतम् । कुलाययत् । विश्वयत् । मा । नः । आ । गन् । अजकावम् । दुःदृशीकम् । तिरः । दधे । मा । माम् । पद्येन । रपसा । विदत् । त्सरुः ॥
ā | mām | mitrāvaruṇā | iha | rakṣatam | kulāyayat | vi-śvayat | mā | naḥ | ā | gan | ajakāvam | duḥ-dṛśīkam | tiraḥ | dadhe | mā | mām | padyena | rapasā | vidat | tsaruḥ

Multi-layer Annotation of the Ṛgveda

[Rigveda 7.50.1 English analysis of grammar]