Padma-samhita [sanskrit]
80,291 words
The Sanskrit text of the Padma-samhita: an ancient Vaishnava Agama canon of literature, belonging to the Pancaratra tradition.
Chapter 2
dvitīyo'dhyāyaḥ |
saṃvartaḥ |
he padma nāgarājendra śrutavānasi yatpurā |
tantraṃ tadahamadhyāpyo mayi cedastyanugrahaḥ || 1 ||
[Analyze grammar]
śrīpadma uvācaḥ |
tatpa vakṣyāmi viprarṣatantraṃ vai lokaviśrutam |
jñāna yoga kriyā caryā catuṣpāda samanvitam || 2 ||
[Analyze grammar]
rahasyamadbhutaṃ dinyaṃ yanmayā kapilācchrutam |
saṃkṣiptaṃ ca mahārthaṃ ca sarvasiddhi prasādhanam || 3 ||
[Analyze grammar]
sārdhakoṭi pramāṇena brahmaṇā keśapācchrutam |
tasmātsamuddhrataṃ tantraṃ vāridheramṛtaṃ yathā || 4 ||
[Analyze grammar]
vijñānamādau sakalaṃ sṛṣṭyupodghātamucyate |
tato yogaḥ kriyā paścāccaryā ca tadanantaram || 5 ||
[Analyze grammar]
vijñāna śabhdārthaḥ |
vijñānaṃ bhagavajñānaṃ tajñānānmuktirucyate |
bhagavataḥ ādyaṃrūpam |
ādimadhyānta rahitamavṛddhi kṣayamacyutam || 6 ||
[Analyze grammar]
nityaṃ nirupamaṃ jyoti rnityatṛptaṃ nirañjanam |
sarvākāraṃ nirākāraṃ tamasaḥ paramavyayam || 7 ||
[Analyze grammar]
tatkāraṇavaśā ttasmādāvirāsītsanātanāt |
dvihastamekavaktraṃ ca śuddhasphaṭikasannibham || 8 ||
[Analyze grammar]
sahasrasavivahnīndu lajñakoṭi samaprabham |
marīci cakramadhyasthaṃ cakrādyayudhalāñcitam || 9 ||
[Analyze grammar]
śrīvatsakaustubhoraskaṃ vanamālāvirājitam |
kirīṭahārakeyūra valayādi vibhūṣitam || 10 ||
[Analyze grammar]
pītāmbaradharaṃsaumyaṃ rūpamādyaṃ sanātanam |
sa vāsudevo vijñeyassṛjyaṃ sarvaṃ ca tanmukhāt || 11 ||
[Analyze grammar]
dhyeyaśca yogibhirnatyaṃ hṛtvadmāhvayaviṣṭare |
paśyanti sūrayaśśaśva ttadviṣṇoḥ paramaṃ padam || 12 ||
[Analyze grammar]
vāsudevāttato jāto vāsudevāhyayo'paraḥ |
ekavaktraścaturbāhuścakrā dyāyudhalakṣaṇaḥ || 13 ||
[Analyze grammar]
sthityai cakraṃ sarasijaṃ dadhānaṃ sṛṣṭaye punaḥ |
muktaye pāñcajanyaṃ ca gadāṃ saṃhṛtaye tathā || 14 ||
[Analyze grammar]
śrīvatsa kaustubhorasko vanamālā vibhūṣitaḥ |
mayūrakaṇṭhavacchyāmaḥ pītanaisargikāmbaraḥ || 15 ||
[Analyze grammar]
sa vāsudevo bhagavān sṛṣṭisthityantamuktidaḥ |
ātmānaṃ sa dvidhācakre punaḥ kenāpi hetunā || 16 ||
[Analyze grammar]
tayoreko vāsudevaśśuddhasspaṭikasannibhaḥ |
nārāyaṇo dvitīyastu nīlāmbudasamaprabhaḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
saṅkarṣaṇo vāsudevāt tasmātpradyusnasaṃjñitaḥ |
pradyumnādaniruddhau'bhūt sarva ete caturbhujāḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
jñānādi guṇasāmānye vāsudevaḥ prakīrtitaḥ |
ṣaṇṇāṃguṇānāṃ vaiṣamyevakṣyaṃte mūrtayaḥ kramāt || 19 ||
[Analyze grammar]
jñāne'dhiko bhavedbhrahman saṅkarṣaṇa samāhvayaḥ |
bale'dhikastupradyamna ssyādaiśvarye'niruddhakaḥ || 20 ||
[Analyze grammar]
mūrtibhyaśca caturbhyaśca caturviṃśatimūrtayaḥ |
jāyantekramaśo brahman dīpāddhīpāntaraṃ yathā || 21 ||
[Analyze grammar]
sarve caturbhujāḥ padma śaṅkhacakra gadādharāḥ |
vāsudevādādidevātprathamā tkeśavastathāḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
nārāyaṇo mādhavaśca jajñire bhūsurottama |
saṅkarṣaṇācca goviṃdo viṣṇuśca madhusūdanaḥ || 23 ||
[Analyze grammar]
tramaste samajāyaṃta pradyumnācca trivikramaḥ |
vāmanaśśrī dharaścai te jajñiremunisattama || 25 ||
[Analyze grammar]
aniruddhāddhṛṣīkeśaḥ padmanābhaśca suvrata |
dāmodaraśca tenetthaṃ dvādaśāṃśāḥ prajajñire || 26 ||
[Analyze grammar]
vāsudevācca tannāmnā tathā saṅkarṣaṇādapi |
praddhyamnādapi tannāmnā tannāmnaivāniruddhakāt || 27 ||
[Analyze grammar]
abhūvan kramaśastebhya ścaturbhyaḥ puruṣottamāḥ |
adhokṣajo nṛsiṃhaśca caturthaścācyuto mataḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
caturbhya eva tebhyomī jajñire ca yathākramam |
janārdanattathopeṃdro hariḥ kṛṣṇassamākhyayā || 29 ||
[Analyze grammar]
vāsudevādādidevānmūrtyaṣṭakama jāyata |
brāhmīca mūrtiḥ prathamā prājāpatyāca vaiṣṇavī || 30 ||
[Analyze grammar]
divyā cārṣī māsuṣī ca saptamī cāsurī matā |
paiśācī caramā tāsāṃ mūrtīnāmaparādaśa || 31 ||
[Analyze grammar]
mīnādyā jajñire vipra caturpyūhādyathākramam |
matsyaḥ kūrmo parāhaśca vāsudevādajāyata || 32 ||
[Analyze grammar]
nṛsiṃho vāsuno rāmo jāmadagnyo'pyajāyata |
saṅkarṣaṇāttathā jajñe pradyumnā drāghavo balī || 33 ||
[Analyze grammar]
aniruddhādabhūtkṛṣṇaḥ kalkīti daśa mūrtayaḥ |
saṅkarṣaṇācca puruṣassatyaḥ pradyumna sambhavaḥ || 34 ||
[Analyze grammar]
jāto'cyuto' niruddhācca buddhastelokya mohanaḥ |
daśārhaśśaurirannośo vāsudevādajāyata || 35 ||
[Analyze grammar]
saṅkarṣaṇāddhayagrīvaśśajkho daranṛ kosarī |
vaikuṇṭhamūrtirādyātu mukundaśca vṛṣākapiḥ || 36 ||
[Analyze grammar]
tatraivādi parāhaśca tatassaṅṇarṣaṇādapi |
anaṃtaḥ pannago jātassahapraphaṇavān balī || 37 ||
[Analyze grammar]
sudarśanādyāyudhāni kirīṭādi vibhūṣaṇam |
murtyā virbhāvasamaye sahai vaitāni jajñire || 38 ||
[Analyze grammar]
devyaśśriyādayastadvat mūrtabhedaṃ samāśritāḥ |
śrivatsādeva sakalā jjajñire divyalāñcanāt || 39 ||
[Analyze grammar]
garuḍaḥ pakṣiṇāmindro vāhanaṃ bhalināṃ varaḥ |
vāsudevādi mūrti bhyaśchando mūrtirajāyata || 40 ||
[Analyze grammar]
kumudādyaśca bhūteśāssarve pāriṣadaissaha |
pādataścā niruddhasya samabhūvan sahasraśaḥ || 41 ||
[Analyze grammar]
sahasraśīrṣa caraṇahasta netrādbhutākṛteḥ |
aniruddhājjagajjajñe svāṅṇādeva yathākramam || 42 ||
[Analyze grammar]
mukhādindraśca vahniśca chandhāṃsyaṅṇāni ṣaṭtathā |
dyaurmūdhno nayanātsūryo manasaścandramā api || 43 ||
[Analyze grammar]
śrotrāddhiśo nabhonābheḥ padbhyāṃ bhūmi rajāyata |
prāṇādyāyustathā pānānmṛtyuḥ keśāttathambudaḥ || 44 ||
[Analyze grammar]
truṭyādi kālabhedaśca kālaścābhūttathā dhiyaḥ |
vanaspataya oṣadyo romakūpādvinissṛtāḥ || 45 ||
[Analyze grammar]
yajñāśca jajñire tasmādbahavo bahṛdakṣiṇāḥ |
cāturvarṇyaṃ kramādvaktra bhāhūru caraṇodbhavam || 46 ||
[Analyze grammar]
evaṃ sṛṣṭvā hagatsarvaṃ viśvarūpadharo hariḥ |
āsai'nantāsanedevaśśrī bhūmibhyāṃ sahaprabhuḥ || 47 ||
[Analyze grammar]
madhye kṣīrārṇave śvetadvīpākhye hemanirmite |
prāsāde sevyamānaśca yogibhirvividhairapi || 48 ||
[Analyze grammar]
caṇḍādyai rdvārapālaiśca kumudādyanujīvibhiḥ |
pakṣīndra viṣvaksenābhyāṃ sevyamāno mudānvataḥ || 49 ||
[Analyze grammar]
śrīvatsavakṣā nitya śrīrajeyaśśāśvato dhruvaḥ |
aniruddho jagatsvāṃ śairindrādyaiḥ paripālayan || 50 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Padma-samhita Chapter 2
Satvata Samhita (Set of 2 Volumes)
by Dr. Bhasyam Swamy (2005)
1527 pages; सात्वत संहिता [Publisher: Academy of Sanskrit Research, Melkote]; ASIN: B00V540B1I
Buy now!