Padma-samhita [sanskrit]
80,291 words
The Sanskrit text of the Padma-samhita: an ancient Vaishnava Agama canon of literature, belonging to the Pancaratra tradition.
Chapter 18
pādmasaṃhitāyām |
aṣṭādaśo'dhyāyaḥ |
śrī kṛṣṇamūrtiḥ |
śrībhagavān |
yādavasyātha kṛṣṇasya nirmāṇamadhunocyate |
kalyāṇalakṣaṇayutaṃ tribhaṅgaṃ siṃhaviṣṭare || 1 ||
[Analyze grammar]
tiṣṭhantaṃ rukmiṇītasyabhāmābhyāṃ sahitaṃ prabhum |
īṣatkuñcitavāmāṅghriṃ susthitetaramadbhutam || 2 ||
[Analyze grammar]
meghaśyāmaṃ viśālākṣaṃ pītavastraṃ caturbhujam |
devīsavyabhujanyastavāmahastasaroruham || 3 ||
[Analyze grammar]
devībhyāṃ dvibhujanyasta |
adhomukhaṃ tu hastāgraṃ nābhisūtrasamanvitam |
vāmetarakaraspṛṣṭakrīḍāyaṣṭimanoharam || 4 ||
[Analyze grammar]
tatkaraṃ kaṭisūtrānta mudaste tu karadvayam |
śaṅkhacakradharaṃ kuryāddvibhujaṃ vā yathoditam || 5 ||
[Analyze grammar]
muddhṛte ca karadvaye |
śrīvatsāṅkaṃ prasannābhaṃ vareṇyaṃ mukuṭojvalam |
baddhālakabharaṃ vāpi bhāge divye prakalpayet || 6 ||
[Analyze grammar]
rukmiṇīṃ dakṣiṇe pārśve satyabhāmāmathottare |
vinatānandanaṃ vāpi satyāsthāne prakalpayet || 7 ||
[Analyze grammar]
āsīnaṃ vā sukhaṃ sārdhaṃ devībhyāṃ saha viṣṭare |
vāhastena varadaṃ dakṣiṇenābhayapradam || 8 ||
[Analyze grammar]
yadvā śayīta nṛpavatparyaṅke śobhite bhṛśam |
bhogīndraśayane vāpi mahāparyaṅkamaṇḍite || 9 ||
[Analyze grammar]
pṛṣṭhato maulipārśva tu rukmiṇīṃ kārayetsudhīḥ |
satyabhāmā bhavetpādasaṃvāhanasamudyatā || 10 ||
[Analyze grammar]
saṃvahayaṃtyau vā devyau hastābhyāṃ pādapaṅkajam |
tārkṣyārūḍhaṃ caturbāhuṃ bibhrāṇaṃ śarakārmukam || 11 ||
[Analyze grammar]
mukhyābhyāmaparābhyāṃ ca śaṅkhaṃ cakraṃ caturmukha |
āropya satyabhāmāṃ vā vāmotsaṅge caturbhujam || 12 ||
[Analyze grammar]
āruhya yāntaṃ pakṣīndraṃ dvibhujaṃ vā yathāruci |
yadvā'rjunasya sārathyaṃ kurvāṇaṃ parikalpayet || 13 ||
[Analyze grammar]
rathasthitaṃ caturbāhuṃ pratodapragrahau dadhat |
vāmahastena mukhyena dakṣiṇena kareṇa tu || 14 ||
[Analyze grammar]
kapidhvajāya prahvāya paravidyāmudīrayan |
aparābhyāṃ ca hastābhyāṃ śaṅkhacakradharaṃ prabhum || 15 ||
[Analyze grammar]
kirīṭinaṃ viśālākṣaṃ śrīvatsāṅkitavakṣanam |
dvibhujaṃ baddhakeśaṃ vā kuryātkamalasambhava || 16 ||
[Analyze grammar]
pārthaṃ ca prāṃjaliṃ prahvaṃ seṣuṃ seṣudhikārmukam |
kirīṭinaṃ śyāmavarṇaṃ kalpayetsyandhanasthitam || 17 ||
[Analyze grammar]
viśvarūpaṃ tu vā kuryātkeśavaṃ keśisūdanam |
bṛndāvanagataṃ kṛṣṇaṃ gavāmanucaraṃ prabhum || 18 ||
[Analyze grammar]
īṣatkuñcitavāmāṅghrimitareṇa ṛju sthitam |
gacchantamapi gāyantaṃ vaṃśena paramādbhutam || 19 ||
[Analyze grammar]
īkṣamāṇaṃ manāksavye pārśve puṣpāvataṃsitam |
vicitrapuṣpagrathitavanamālāvibhūṣitam || 20 ||
[Analyze grammar]
barhibarhaiśca rucirairvatsadāmavibhūṣaṇaiḥ |
bhūṣitaṃ devagandharvasiddhacāraṇasevitam || 21 ||
[Analyze grammar]
kadambamūle vā madhyaṃdine kṛtvā pratiṣṭhitam |
vyatyāsena sthitaṃ padbhyāṃ vāmena ṛjunā sthitam || 22 ||
[Analyze grammar]
dakṣiṇaprapade nānyapṛṣṭhabhāgaspṛśā sthitam |
gobhissavatsairhariṇaiḥ pakṣibhiśca samāvṛtam || 23 ||
[Analyze grammar]
nāṅghri |
ṛṣibhirdevagandharvaiḥ kinnarādyaiśca sevitam |
phaṇīndraṃ kāliyaṃ yadvā phaṇāpañcakasaṃyutam || 24 ||
[Analyze grammar]
purataḥ paruṣākāraṃ nāgākāraṃ ca pṛṣṭhataḥ |
kṛtāñjaliṃ durādharṣamākramya śirasi sthitam || 25 ||
[Analyze grammar]
vāmapādena gṛhṇantaṃ pucchaṃ vāmena pāṇinā |
dakṣiṇābhayadaṃ hastaṃ nṛtyantaṃ kārayedbudhaḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
dakṣiṇenāpyabhayadam |
athavā kṛtatāṭaṃkaṃ kurvāṇaṃ nāṭyamadbhutam |
mahiṣītaṃ nāgarājasya bhikṣamāṇāṃ svakaṃ patim || 27 ||
[Analyze grammar]
athavetyardhaṃ bahuṣu na dṛśyate. devyorgṛhītvā hastābhyāṃ karāgraṃ madhyataḥ sthitam |
nṛtyantaṃ bahusāhapragopakanyābhirāvṛtam || 29 ||
[Analyze grammar]
devyau gṛhītvā |
navanītāya nṛtyantaṃ sarvena ṛjunā sthitam |
uddhṛtya dakṣiṇaṃ pādaṃ viparītamathāpi vā || 30 ||
[Analyze grammar]
kārayedvāmahastaṃ tu cubukāntasamucchrayam |
abhītidaṃ dakṣiṇena varadaṃ vā yathāruci || 31 ||
[Analyze grammar]
prasārayedvāmahastaṃ |
madhyataḥ stananābhyoścha varado hasta iṣyate |
yādavendreṇa kṛṣṇena kriḍayā yadyathāśritam || 32 ||
[Analyze grammar]
kalpayitvā vapuntattadārādhyāṃ vibhavārthibhiḥ |
ekaberavibhānāṃ cet sthāpayedbrahmaṇaḥ pade || 33 ||
[Analyze grammar]
karmārcādīni bimbāni kalpayedraghuvīravat |
rukmiṇīsyabhāmābhyāṃ saha pīṭhe prakalpayet || 34 ||
[Analyze grammar]
rukmiṇī kanakaprakhyā satyā'nyā śyāmalā bhavet |
karaṇḍikāmakuṭinī yadvā dhammilladhāriṇī || 35 ||
[Analyze grammar]
satyākhyā |
satyabhāmā kare padmaṃ dhārayeddakṣiṇe param |
ūrau viśrāmayedanyaṃ dhārayedanyathā'thavā || 36 ||
[Analyze grammar]
yathoktataravinyāsakalpanaṃ kamalāsana |
bālye'pi yā yā devī syātyā sā kalpyā yathāvidhi || 37 ||
[Analyze grammar]
kalpimūrtiḥ |
nirmāṇamadhunā vakṣye kalki viṣṇormahātmanaḥ |
piṅgaśmaśruṃ vivṛttākṣaṃ raktābhaṃ hayavahanam || 38 ||
[Analyze grammar]
dvibhujaṃ carmavasanaṃ khaḍgakheṭakadhāriṇam |
jaṭāmukuṭasaṃyuktaṃ brahmalakṣmyā virājitam || 39 ||
[Analyze grammar]
paiśāce yānakaṃ kuryāddivye bhāge sthitirbhavet |
yadvā caturbhujaṃ kuryānmukhyābhyāṃ khaḍgakheṭakau || 40 ||
[Analyze grammar]
aparābhyāṃ śaṅkhacakraṃ hastābhyāṃ dadhataṃ harim |
āsane kheṭakaṃ kha़ḍgaṃ na kurvīta kadācana || 41 ||
[Analyze grammar]
abhayaṃ varadaṃ caiva karayugmaṃ prakalpayet |
śayanaṃ neṣyate tanya kalpiviṣṇo rmahātmanaḥ || 42 ||
[Analyze grammar]
ekaberavidhānaṃ cetkalpayedbrahmaṇaḥ pade |
āsīnāṃ sthānakaṃ caiva bhāge divye prakalpayet || 43 ||
[Analyze grammar]
tasya dakṣiṇapārśve tu yājñavalkyaṃ purohitam |
nāradaṃ dakṣiṇe pārśve bhittibhūmiṣu devatāḥ || 44 ||
[Analyze grammar]
bhāge |
kalpayejjaṅgamān bimbān dvijānvā caturbhujān |
abhayaṃ varadaṃ caiva dvau bhūjau parikalpayet || 45 ||
[Analyze grammar]
caturbhuje śaṅkhacakre dvayoraparayorbhavet |
karmabiṃbasāmānyalakṣaṇam. |
śrīvatsevāṅkitoraskān jaṭāmukuṭasaṃyutān || 46 ||
[Analyze grammar]
kirīṭino vā kurvīta karmabimbāṃśca lohajān |
viṣṇoraṃśāvatārāṇāṃ kamān rcādyāstu kautukāḥ || 47 ||
[Analyze grammar]
dyarthāśca |
kalpanīyāścaturhastāḥ dvibhujā vā yathāruci |
daśatālena mīyantevarāhādyāścamūrtayaḥ || 48 ||
[Analyze grammar]
bāhyāṃścābhyantarāṃścaiva parivārān prakalpayet |
ādimūrteryathā tadvat na viśeṣostikaścana || 49 ||
[Analyze grammar]
lakṣmīnārāyaṇamūrtiḥ |
lakṣmīnārāyaṇaṃ kuryādbhujāṣṭakasamanvitam |
yadvā caturbhujaṃ śaṅkhacakrādyāyudhabhūṣitam || 50 ||
[Analyze grammar]
vāmabhāge tu hastābhyāṃ varadaṃ paṅkajaṃ tu vā |
itarābhyāṃ ca hastābhyāmabhayaṃ cakrameva vā || 51 ||
[Analyze grammar]
abhinnālakṣminārāyaṇamūrtiḥ |
vapuṣo dakṣiṇe bhāge viṣṇurvāme saroruhā |
pīnastanataṭo vāmaśśrī vatsāṅkastathetaraḥ || 52 ||
[Analyze grammar]
dakṣiṇo bhāgo viṣṇorvāmaḥ tiśīrṣaṃ ca tripādaṃ ca catuśśṛṅgaṃ caturmukha || 54 ||
[Analyze grammar]
dviśīrṣaṃcatipādaṃ ca caturaṅgam |
saptahastaṃ japā tulyaṃ vanamālāvibhūṣitam |
abhītido mukhyahasto dakṣiṇo'nyo varapradaḥ || 55 ||
[Analyze grammar]
sāmyam |
pañcautarakarāśca sruksruvādyāyudhabhūṣitāḥ |
ekadvityrādimūrtibhedaḥ |
ekamūrtirvāsudve lakṣmīnārāyaṇaḥ paraḥ || 56 ||
[Analyze grammar]
tau dvimūrtistrimūrtistu satyaścācyutapūruṣau |
caturmurtirvāsudevo bhavetsaṅkarṣaṇa stathā || 57 ||
[Analyze grammar]
pradyumnaścāniruddhaśca pañcamūrtimataśśṛṇu |
satyācyutau tathānantaḥ vāsudevaśca pūruṣaḥ || 58 ||
[Analyze grammar]
ṣaṇmūrtirannādhipatiśśaktīśaḥ kālanemijit |
trailokyamohano yajñavarāhā śceti paṃcamaḥ || 59 ||
[Analyze grammar]
śaṅkhodaro nṛsiṃhaśca saptamūrtirathocyate |
catasro vāsudevādi mūrtayaḥ pūrvamīritāḥ || 60 ||
[Analyze grammar]
pūṣādayastathā tisrassaptamūrtirudāhṛtā |
hayagrīvo mukundaśca babhruścaiva vṛṣākapiḥ || 61 ||
[Analyze grammar]
śauriśca dāśārhaścaiva vaikuṇṭhaḥ puruṣastathā |
aṣṭamūrtiriti proktonavamūrtarathaucyate || 62 ||
[Analyze grammar]
dāḷahaścaiva |
catasraḥ kathitāḥ pūrvaṃ vāsudevādaya stathā |
nārāyaṇo hayagrīvo viṣṇurvṛharisūkarau || 63 ||
[Analyze grammar]
ṣa़ḍanneśādayaḥ proktāḥ vāsudevādimūrtayaḥ |
catasro daśamūrtissyādādimūrtirimā daśaḥ || 64 ||
[Analyze grammar]
syādekādaśamūrtissyātproktā dvādaśamūrtayaḥ |
catasro viṃśatiścaiva mūrtayaḥ pūrvamīnitāḥ || 65 ||
[Analyze grammar]
pañcamūrtipratiṣṭhāvidhiḥ |
paṃcamūrti samudīryate |
sthāpayedvāsudevābhyāṃ mūrtiṃ garbhaṃ gṛhe sudhīḥ || 66 ||
[Analyze grammar]
pratiṣṭhāyā |
divye bhāgethavā brāhme bahiḥ prāgdiśi pūruṣam |
satyamūrtiṃ dakṣiṇasyāṃ pratīcyāmacyutaṃ yathā || 67 ||
[Analyze grammar]
anantākhyamutīcīne calāṃ vā yativā'calām |
dhāmne'ntarvāsudevassyāccaturmūrtiṣu pūrvavat || 68 ||
[Analyze grammar]
saṅkarṣaṇaṃ dakṣiṇasyāṃ bahirdiśi niveśayet |
pradyumnaṃ ca pratīcīne kauberyāmaniruddhakam || 69 ||
[Analyze grammar]
yāṃ yāṃ diśamadhiṣṭhāya sthitāḥ pūrvo ktamūrtayaḥ |
tattaddigābhimukhyena kalpayetkamalāsana || 70 ||
[Analyze grammar]
dvāraṃ vātāyanaṃ vāpi kuryādbhittiṃna kalpayet |
śaṅkhacakragadāyuktā mukhyairabhayadā karaiḥ || 71 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Padma-samhita Chapter 18
Satvata Samhita (Set of 2 Volumes)
by Dr. Bhasyam Swamy (2005)
1527 pages; सात्वत संहिता [Publisher: Academy of Sanskrit Research, Melkote]; ASIN: B00V540B1I
Buy now!