Mahabharata [sanskrit]
699,462 words | ISBN-10: 812150094X | ISBN-13: 9788121500944
The Sanskrit edition of the Mahabharata, one of the largest epic poems ever written, consisting of 100,000 metrical verses. Consisting of 18 books, the Mahabharata details the history and legends concerning ancient India (Bharata), including a major battle campaign involving the Kauravas and the Pandavas, also known as the Kurukshetra War. This portion also contains the Bhagavad-Gita. Alternative titles: Mahābhārata (महाभारत).
Chapter 224
vaiśaṃpāyana uvāca |
mandapālo'pi kauravya cintayānaḥ sutāṃstadā |
uktavānapyaśītāṃśuṃ naiva sa sma na tapyate || 1 ||
[Analyze grammar]
sa tapyamānaḥ putrārthe lapitāmidamabravīt |
kathaṃ nvaśaktāḥ plavane lapite mama putrakāḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
vardhamāne hutavahe vāte śīghraṃ pravāyati |
asamarthā vimokṣāya bhaviṣyanti mamātmajāḥ || 3 ||
[Analyze grammar]
kathaṃ nvaśaktā trāṇāya mātā teṣāṃ tapasvinī |
bhaviṣyatyasukhāviṣṭā putratrāṇamapaśyatī || 4 ||
[Analyze grammar]
kathaṃ nu saraṇe'śaktānpatane ca mamātmajān |
saṃtapyamānā abhito vāśamānābhidhāvatī || 5 ||
[Analyze grammar]
jaritāriḥ kathaṃ putraḥ sārisṛkvaḥ kathaṃ ca me |
stambamitraḥ kathaṃ droṇaḥ kathaṃ sā ca tapasvinī || 6 ||
[Analyze grammar]
lālapyamānaṃ tamṛṣiṃ mandapālaṃ tathā vane |
lapitā pratyuvācedaṃ sāsūyamiva bhārata || 7 ||
[Analyze grammar]
na te suteṣvavekṣāsti tānṛṣīnuktavānasi |
tejasvino vīryavanto na teṣāṃ jvalanādbhayam || 8 ||
[Analyze grammar]
tathāgnau te parīttāśca tvayā hi mama saṃnidhau |
pratiśrutaṃ tathā ceti jvalanena mahātmanā || 9 ||
[Analyze grammar]
lokapālo'nṛtāṃ vācaṃ na tu vaktā kathaṃcana |
samarthāste ca vaktāro na te teṣvasti mānasam || 10 ||
[Analyze grammar]
tāmeva tu mamāmitrīṃ cintayanparitapyase |
dhruvaṃ mayi na te sneho yathā tasyāṃ purābhavat || 11 ||
[Analyze grammar]
na hi pakṣavatā nyāyyaṃ niḥsnehena suhṛjjane |
pīḍyamāna upadraṣṭuṃ śaktenātmā kathaṃcana || 12 ||
[Analyze grammar]
gaccha tvaṃ jaritāmeva yadarthaṃ paritapyase |
cariṣyāmyahamapyekā yathā kāpuruṣe tathā || 13 ||
[Analyze grammar]
mandapāla uvāca |
nāhamevaṃ care loke yathā tvamabhimanyase |
apatyahetorvicare tacca kṛcchragataṃ mama || 14 ||
[Analyze grammar]
bhūtaṃ hitvā bhaviṣye'rthe yo'valambeta mandadhīḥ |
avamanyeta taṃ loko yathecchasi tathā kuru || 15 ||
[Analyze grammar]
eṣa hi jvalamāno'gnirlelihāno mahīruhān |
dveṣyaṃ hi hṛdi saṃtāpaṃ janayatyaśivaṃ mama || 16 ||
[Analyze grammar]
vaiśaṃpāyana uvāca |
tasmāddeśādatikrānte jvalane jaritā tataḥ |
jagāma putrakāneva tvaritā putragṛddhinī || 17 ||
[Analyze grammar]
sā tānkuśalinaḥ sarvānnirmuktāñjātavedasaḥ |
rorūyamāṇā kṛpaṇā sutāndṛṣṭavatī vane || 18 ||
[Analyze grammar]
aśraddheyatamaṃ teṣāṃ darśanaṃ sā punaḥ punaḥ |
ekaikaśaśca tānputrānkrośamānānvapadyata || 19 ||
[Analyze grammar]
tato'bhyagacchatsahasā mandapālo'pi bhārata |
atha te sarva evainaṃ nābhyanandanta vai sutāḥ || 20 ||
[Analyze grammar]
lālapyamānamekaikaṃ jaritāṃ ca punaḥ punaḥ |
nocuste vacanaṃ kiṃcittamṛṣiṃ sādhvasādhu vā || 21 ||
[Analyze grammar]
mandapāla uvāca |
jyeṣṭhaḥ sutaste katamaḥ katamastadanantaraḥ |
madhyamaḥ katamaḥ putraḥ kaniṣṭhaḥ katamaśca te || 22 ||
[Analyze grammar]
evaṃ bruvantaṃ duḥkhārtaṃ kiṃ māṃ na pratibhāṣase |
kṛtavānasmi havyāśe naiva śāntimito labhe || 23 ||
[Analyze grammar]
jaritovāca |
kiṃ te jyeṣṭhe sute kāryaṃ kimanantarajena vā |
kiṃ ca te madhyame kāryaṃ kiṃ kaniṣṭhe tapasvini || 24 ||
[Analyze grammar]
yastvaṃ māṃ sarvaśo hīnāmutsṛjyāsi gataḥ purā |
tāmeva lapitāṃ gaccha taruṇīṃ cāruhāsinīm || 25 ||
[Analyze grammar]
mandapāla uvāca |
na strīṇāṃ vidyate kiṃcidanyatra puruṣāntarāt |
sāpatnakamṛte loke bhavitavyaṃ hi tattathā || 26 ||
[Analyze grammar]
suvratāpi hi kalyāṇī sarvalokapariśrutā |
arundhatī paryaśaṅkadvasiṣṭhamṛṣisattamam || 27 ||
[Analyze grammar]
viśuddhabhāvamatyantaṃ sadā priyahite ratam |
saptarṣimadhyagaṃ vīramavamene ca taṃ munim || 28 ||
[Analyze grammar]
apadhyānena sā tena dhūmāruṇasamaprabhā |
lakṣyālakṣyā nābhirūpā nimittamiva lakṣyate || 29 ||
[Analyze grammar]
apatyahetoḥ saṃprāptaṃ tathā tvamapi māmiha |
iṣṭamevaṃgate hitvā sā tathaiva ca vartase || 30 ||
[Analyze grammar]
naiva bhāryeti viśvāsaḥ kāryaḥ puṃsā kathaṃcana |
na hi kāryamanudhyāti bhāryā putravatī satī || 31 ||
[Analyze grammar]
vaiśaṃpāyana uvāca |
tataste sarva evainaṃ putrāḥ samyagupāsire |
sa ca tānātmajānrājannāśvāsayitumārabhat || 32 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Mahabharata Chapter 224
The complete Mahabharata (12 Volumes)
by Kisari Mohan Ganguly (2013)
4900 pages; [Publisher: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd.] ISBN: 812150094X or 9788121500944;
Buy now!
The Mahabharata in Kannada (Set of 32 Volumes)
by Bharatha Darshana Bangalore (2003)
ಶ್ರೇಮಹಭಾರತ [ಮಹಾಭಾರತ]; 13907 pages;
Buy now!
The Complete Mahabharata (9 volumes)
by M. N. Dutt (2008)
6415 pages; Sanskrit Text with English Translation; [Edited By: Dr. Ishwar Chandra Sharma & Dr. O.N. Bimali] [Publisher: Parimal Publication Pvt. Ltd.]
Buy now!
Mahabharata (Hindi Translation, Six Volumes)
by Sahityacharya Pandit Ramnarayandutt Shastri Pandey "Ram" (2017)
7350 pages; [महाभारत] [Publisher: Gita Press, Gorakhpur] 44 Color and Black/white illustrations.
Buy now!
The Mahabharata in Bengali (Two Volumes)
by Akshay Library, Kolkata (2019)
3049 pages; [মহাভারত] [মহার্ষী বদভ্যাস (Maharishi Vedvyas)]
Buy now!
Mahabharat in Gujarati (20 Volumes)
by Dinkar Joshi (દિનકર જોશી) (2010)
14252 pages; [મહાભારત] [Publisher: Pravin Prakashan Pvt. Ltd, Rajkot]
Buy now!
Shri Mahabharatam in Malayalam (2 volumes)
by Swami Mridananda (2018)
1681 pages; [Publisher: Ramakrishna Math, Thrissur]
Buy now!