Lakshminarayana Samhita [sanskrit]

by Shwetayan Vyas | 1,169,834 words | ISBN-10: 8170801818 | ISBN-13: 9788170801818

The Lakshminarayana Samhita verse 1.314.1314 (Sanskrit text), including grammatical analysis, glossary and relevant print editions. The Lakshmi-narayana-samhita is an encyclopaedic work devoted to Narayana although it deals with various deities. The work is written in Puranic style and divided into four books according to the four Yugas. This is verse 1314 of chapter 314 of Khanda 1 (krita-yuga-santana). In total, the work consists of roughly 120,000 metrical verses.

Verse 1.314.1314

इति श्रीलक्ष्मीनारायणीयसंहितायां प्रथमे कृतयुगसन्ताने पुरुषोत्तममासमाहात्म्ये सृष्ट्यारंभे दक्षादीनां सन्ध्याया ब्रह्मणश्च कामेन पराभवे विकृतिभावोत्तरं धर्मदेववचनैः सन्ध्यायाः श्वपचपुत्रीत्वं भिक्षामिषेण वशिष्ठादिसप्तर्षिभिः सन्ध्याया ग्रहणं कामधेनुमुखे निक्षिप्य मूत्रद्वारेण निष्कासनं तपोऽर्थे चन्द्रभागातीरेऽवस्थानं गौरीप्राविर्भावः सप्तमीव्रतेन पुरुषोत्तमप्राविर्भावः कामदेवस्य यौवने उत्पत्तिरिति नियमनं प्रातःसायंसन्ध्याद्वयभवनं मेधातिथिऋषिकृतयज्ञकुण्डेऽदृश्यतया प्रवेशनं कायाशोधनं दिव्याऽरुणायाः स्वरूपेण ब्रह्मधामगमनं अरुन्धत्याख्याया वह्निकुण्डोत्पन्नसुतात्मिकाया वशिष्ठेन विवाहोत्तरं स्वर्गगमनं चेत्यादिनिरूपणनामा चतुर्दशाधिकत्रिशततमोऽध्यायः ॥ १३१४ ॥

iti śrīlakṣmīnārāyaṇīyasaṃhitāyāṃ prathame kṛtayugasantāne puruṣottamamāsamāhātmye sṛṣṭyāraṃbhe dakṣādīnāṃ sandhyāyā brahmaṇaśca kāmena parābhave vikṛtibhāvottaraṃ dharmadevavacanaiḥ sandhyāyāḥ śvapacaputrītvaṃ bhikṣāmiṣeṇa vaśiṣṭhādisaptarṣibhiḥ sandhyāyā grahaṇaṃ kāmadhenumukhe nikṣipya mūtradvāreṇa niṣkāsanaṃ tapo'rthe candrabhāgātīre'vasthānaṃ gaurīprāvirbhāvaḥ saptamīvratena puruṣottamaprāvirbhāvaḥ kāmadevasya yauvane utpattiriti niyamanaṃ prātaḥsāyaṃsandhyādvayabhavanaṃ medhātithiṛṣikṛtayajñakuṇḍe'dṛśyatayā praveśanaṃ kāyāśodhanaṃ divyā'ruṇāyāḥ svarūpeṇa brahmadhāmagamanaṃ arundhatyākhyāyā vahnikuṇḍotpannasutātmikāyā vaśiṣṭhena vivāhottaraṃ svargagamanaṃ cetyādinirūpaṇanāmā caturdaśādhikatriśatatamo'dhyāyaḥ || 1314 ||

The Sanskrit text of Lakshminarayana Samhita Verse 1.314.1314 is contained in the book Shri Lakshmi Narayana Samhita by Chowkhamba Sanskrit Series Office. This book is not available online so in order to read the full text and translation you should buy the book:

Buy now! Sanskrit text by Chowkhamba Sanskrit Series Office (2011)

Glossary of Sanskrit terms

Note: This extracts Sanskrit terms and links to English definitions from the glossary, based on an experimental segmentation of verse (1.314.1314). Some terms could be superfluous while some might not be mentioned. Click on the word to show English definitions.

Iti, Shrilakshmi, Narayaniya, Samhita, Prathama, Kritayuga, Santana, Purushottama, Asa, Ahan, Atmya, Atmi, Srishti, Arambha, Daksha, Sandhya, Brahman, Brahmana, Kamena, Kama, Parabhava, Bhava, Uttaram, Uttara, Dharmadeva, Vacana, Shvapaca, Putri, Putrin, Sha, Vashishtha, Saptarshi, Grahana, Kamadhenu, Ukha, Nikshipya, Mutra, Dvara, Nishkasana, Tap, Tapa, Tapu, Tapas, Artha, Candrabhaga, Ira, Avasthana, Gauri, Pra, Pravi, Saptamivrata, Kamadeva, Yauvana, Utpatti, Niyamana, Prata, Prat, Sayamsandhya, Advaya, Bhavana, Rishikrit, Ayajna, Kunda, Kundi, Adrishyata, Praveshana, Kaya, Shodhana, Aruna, Svarupa, Brahmadhaman, Gamana, Arundhati, Arundhatya, Akhya, Vahnikunda, Utpanna, Sut, Suta, Atmika, Vivaha, Svargagamana, Ceti, Cetya, Adi, Adin, Adini, Rupana, Caturdasha, Caturdashan, Adhika, Trishatatama, Adhyaya,

Analysis of Sanskrit grammar

Note: this is an experimental feature and only shows the first possible analysis of the Sanskrit text (Lakshminarayana Samhita Verse 1.314.1314). If the system was successful in segmenting the sentence, you will see of which words it is made up of, generally consisting of Nouns, Pronouns, Verbs, Participles and Indeclinables. Click on the link to show all possible derivations of the word.

  • Line 1: “iti śrīlakṣmīnārāyaṇīyasaṃhitāyāṃ prathame kṛtayugasantāne puruṣottamamāsamāhātmye sṛṣṭyāraṃbhe dakṣādīnāṃ sandhyāyā brahmaṇaśca kāmena parābhave vikṛtibhāvottaraṃ dharmadevavacanaiḥ sandhyāyāḥ śvapacaputrītvaṃ bhikṣāmiṣeṇa vaśiṣṭhādisaptarṣibhiḥ sandhyāyā grahaṇaṃ kāmadhenumukhe nikṣipya mūtradvāreṇa niṣkāsanaṃ tapo'rthe candrabhāgātīre'vasthānaṃ gaurīprāvirbhāvaḥ saptamīvratena puruṣottamaprāvirbhāvaḥ kāmadevasya yauvane utpattiriti niyamanaṃ prātaḥsāyaṃsandhyādvayabhavanaṃ medhātithiṛṣikṛtayajñakuṇḍe'dṛśyatayā praveśanaṃ kāyāśodhanaṃ divyā'ruṇāyāḥ svarūpeṇa brahmadhāmagamanaṃ arundhatyākhyāyā vahnikuṇḍotpannasutātmikāyā vaśiṣṭhena vivāhottaraṃ svargagamanaṃ cetyādinirūpaṇanāmā caturdaśādhikatriśatatamo'dhyāyaḥ
  • iti -
  • iti (indeclinable particle)
    [indeclinable particle]
    iti (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
  • śrīlakṣmī -
  • śrīlakṣmī (noun, masculine)
    [compound]
    śrīlakṣmī (noun, feminine)
    [compound], [nominative single]
  • nārāyaṇīya -
  • nārāyaṇīya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    nārāyaṇīya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • saṃhitāyām -
  • saṃhitā (noun, feminine)
    [locative single]
  • prathame -
  • prathama (noun, masculine)
    [nominative plural], [locative single]
    prathama (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    prathamā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • kṛtayuga -
  • kṛtayuga (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • santāne -
  • santāna (noun, masculine)
    [locative single]
    santāna (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
  • puruṣottamam -
  • puruṣottama (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
  • āsam -
  • āsa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    āsa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    as -> āsam (absolutive)
    [absolutive from √as]
    as (verb class 2)
    [imperfect active first single]
    āsam (Preverb)
    [Preverb]
  • āhā -
  • āhan (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [accusative single]
    āhan (noun, masculine)
    [nominative single]
    ah (verb class 5)
    [perfect active third single]
  • ātmye -
  • ātmya (noun, masculine)
    [locative single]
    ātmī (noun, masculine)
    [dative single]
  • sṛṣṭyā -
  • sṛṣṭi (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [instrumental single]
    sṛṣṭi (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
  • ārambhe -
  • ārambha (noun, masculine)
    [locative single]
    ārambhā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • dakṣād -
  • dakṣa (noun, masculine)
    [adverb], [ablative single]
    dakṣa (noun, neuter)
    [adverb], [ablative single]
  • īnām -
  • i (noun, masculine)
    [genitive plural]
    ī (noun, feminine)
    [genitive plural]
    ī (noun, masculine)
    [genitive plural]
  • sandhyāyā* -
  • sandhyā (noun, feminine)
    [ablative single], [genitive single]
  • brahmaṇaś -
  • brahman (noun, neuter)
    [ablative single], [genitive single]
    brahmaṇa (noun, masculine)
    [nominative single]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • kāmena -
  • kāmena (indeclinable)
    [indeclinable]
    kāma (noun, masculine)
    [instrumental single]
    kāma (noun, neuter)
    [instrumental single]
  • parābhave -
  • parābhava (noun, masculine)
    [locative single]
  • vikṛti -
  • vikṛti (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    vikṛti (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
  • bhāvo -
  • bhāva (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    bhā (verb class 2)
    [imperative active first dual]
  • uttaram -
  • uttaram (indeclinable)
    [indeclinable]
    uttara (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    uttara (noun, neuter)
    [nominative single], [accusative single]
  • dharmadeva -
  • dharmadeva (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • vacanaiḥ -
  • vacana (noun, masculine)
    [instrumental plural]
    vacana (noun, neuter)
    [instrumental plural]
  • sandhyāyāḥ -
  • sandhyā (noun, feminine)
    [ablative single], [genitive single]
  • śvapaca -
  • śvapaca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • putrī -
  • putrī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single]
    putrin (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative single]
    putrin (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • itvam -
  • itvan (noun, masculine)
    [adverb]
    itvan (noun, neuter)
    [adverb]
  • bhikṣāmi -
  • bhikṣ (verb class 1)
    [present active first single]
  • ṣeṇa -
  • ṣa (noun, masculine)
    [instrumental single]
    ṣa (noun, neuter)
    [instrumental single]
  • vaśiṣṭhā -
  • vaśiṣṭha (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    vaśiṣṭha (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • adi -
  • ad (noun, masculine)
    [locative single]
    ad (noun, neuter)
    [locative single]
  • saptarṣibhiḥ -
  • saptarṣi (noun, masculine)
    [instrumental plural]
    saptarṣi (noun, feminine)
    [instrumental plural]
    saptarṣi (noun, neuter)
    [instrumental plural]
  • sandhyāyā* -
  • sandhyā (noun, feminine)
    [ablative single], [genitive single]
  • grahaṇam -
  • grahaṇa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    grahaṇa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    grahaṇā (noun, feminine)
    [adverb]
  • kāmadhenum -
  • kāmadhenu (noun, feminine)
    [accusative single]
  • ukhe -
  • ukha (noun, masculine)
    [locative single]
    ukhā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • nikṣipya -
  • nikṣipya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    nikṣipya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • mūtra -
  • mūtra (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • dvāreṇa -
  • dvāra (noun, masculine)
    [instrumental single]
    dvāra (noun, neuter)
    [instrumental single]
  • niṣkāsanam -
  • niṣkāsana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • tapo' -
  • tapas (noun, neuter)
    [compound], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    tap (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural], [ablative single], [genitive single]
    tap (noun, neuter)
    [ablative single], [genitive single]
    tapa (noun, masculine)
    [nominative single]
    tapu (noun, masculine)
    [vocative single]
    tapu (noun, feminine)
    [vocative single]
  • arthe -
  • artha (noun, masculine)
    [locative single]
    artha (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    arth (verb class 1)
    [present middle first single]
  • candrabhāgāt -
  • candrabhāga (noun, masculine)
    [adverb], [ablative single]
  • īre' -
  • īra (noun, masculine)
    [locative single]
    īra (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    īrā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
    īr (verb class 2)
    [present middle first single], [perfect middle first single], [perfect middle third single]
  • avasthānam -
  • avasthāna (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • gaurī -
  • gaurī (noun, feminine)
    [compound], [nominative single]
  • prāvi -
  • prāvī (noun, masculine)
    [adverb], [vocative single]
    prāvī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    prāvī (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
    pra (noun, masculine)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
  • ir -
  • i (noun, masculine)
    [nominative single]
  • bhāvaḥ -
  • bhāva (noun, masculine)
    [nominative single]
    bhā (verb class 2)
    [present active first dual]
  • saptamīvratena -
  • saptamīvrata (noun, neuter)
    [instrumental single]
  • puruṣottama -
  • puruṣottama (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • prāvi -
  • prāvī (noun, masculine)
    [adverb], [vocative single]
    prāvī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    prāvī (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
    pra (noun, masculine)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
  • ir -
  • i (noun, masculine)
    [nominative single]
  • bhāvaḥ -
  • bhāva (noun, masculine)
    [nominative single]
    bhā (verb class 2)
    [present active first dual]
  • kāmadevasya -
  • kāmadeva (noun, masculine)
    [genitive single]
  • yauvane -
  • yauvana (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
  • utpattir -
  • utpatti (noun, feminine)
    [nominative single]
  • iti -
  • iti (indeclinable particle)
    [indeclinable particle]
    iti (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
  • niyamanam -
  • niyamana (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    niyamana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    niyamanā (noun, feminine)
    [adverb]
  • prātaḥ -
  • prāta (noun, masculine)
    [nominative single]
    prā -> prāt (participle, masculine)
    [accusative plural from √prā class 2 verb], [ablative single from √prā class 2 verb], [genitive single from √prā class 2 verb]
    prā -> prāt (participle, neuter)
    [ablative single from √prā class 2 verb], [genitive single from √prā class 2 verb]
    prā (verb class 2)
    [present active third dual]
  • sāyaṃsandhyā -
  • sāyaṃsandhyā (noun, feminine)
    [nominative single]
  • advaya -
  • advaya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    advaya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • bhavanam -
  • bhavana (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    bhavana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • medhātithi -
  • medhātithi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
  • ṛṣikṛt -
  • ṛṣikṛt (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single]
    ṛṣikṛt (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • ayajña -
  • ayajña (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ayajña (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • kuṇḍe' -
  • kuṇḍa (noun, masculine)
    [locative single]
    kuṇḍa (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    kuṇḍā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
    kuṇḍi (noun, masculine)
    [vocative single]
    kuṇḍ (verb class 1)
    [present middle first single]
  • adṛśyatayā -
  • adṛśyatā (noun, feminine)
    [instrumental single]
  • praveśanam -
  • praveśana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • kāyā -
  • kāyā (noun, feminine)
    [nominative single]
  • śodhanam -
  • śodhana (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    śodhana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    śodhanā (noun, feminine)
    [adverb]
  • divyā' -
  • aruṇāyāḥ -
  • aruṇā (noun, feminine)
    [ablative single], [genitive single]
  • svarūpeṇa -
  • svarūpa (noun, masculine)
    [instrumental single]
    svarūpa (noun, neuter)
    [instrumental single]
  • brahmadhāma -
  • brahmadhāman (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • gamanam -
  • gamana (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    gamana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    gamanā (noun, feminine)
    [adverb]
  • arundhatyā -
  • arundhatī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [instrumental single]
    arundhatya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    arundhatya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • ākhyāyā* -
  • ākhyā (noun, feminine)
    [ablative single], [genitive single]
  • vahnikuṇḍo -
  • vahnikuṇḍa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • utpanna -
  • utpanna (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    utpanna (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • sutā -
  • suta (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    suta (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    sut (noun, masculine)
    [instrumental single]
    sut (noun, neuter)
    [instrumental single]
    sutā (noun, feminine)
    [nominative single]
    su -> suta (participle, masculine)
    [vocative single from √su class 5 verb]
    su -> suta (participle, neuter)
    [vocative single from √su class 5 verb]
    su -> sutā (participle, feminine)
    [nominative single from √su class 5 verb]
    -> suta (participle, masculine)
    [vocative single from √ class 6 verb]
    -> suta (participle, neuter)
    [vocative single from √ class 6 verb]
    -> sutā (participle, feminine)
    [nominative single from √ class 6 verb]
    -> suta (participle, masculine)
    [vocative single from √ class 2 verb]
    -> suta (participle, neuter)
    [vocative single from √ class 2 verb]
    -> sutā (participle, feminine)
    [nominative single from √ class 2 verb]
    su (verb class 2)
    [imperative active second plural]
  • ātmikāyā* -
  • ātmikā (noun, feminine)
    [ablative single], [genitive single]
  • vaśiṣṭhena -
  • vaśiṣṭha (noun, masculine)
    [instrumental single]
    vaśiṣṭha (noun, neuter)
    [instrumental single]
  • vivāho -
  • vivāha (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    vivāha (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • uttaram -
  • uttaram (indeclinable)
    [indeclinable]
    uttara (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    uttara (noun, neuter)
    [nominative single], [accusative single]
  • svargagamanam -
  • svargagamana (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • cetyā -
  • cetī (indeclinable)
    [indeclinable]
    cetya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    cetya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    cit -> cetya (participle, masculine)
    [compound from √cit]
    cit -> cetya (participle, neuter)
    [compound from √cit]
    cit -> cetya (absolutive)
    [absolutive from √cit]
    ceti (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    ceti (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [instrumental single]
    ceti (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    cetī (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual], [instrumental single]
    cetī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [instrumental single]
    cetī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    cetyā (noun, feminine)
    [nominative single]
    cit -> cetya (participle, masculine)
    [vocative single from √cit]
    cit -> cetya (participle, neuter)
    [vocative single from √cit]
    cit -> cetyā (participle, feminine)
    [nominative single from √cit]
  • ādini -
  • ādinī (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
    ādi (noun, neuter)
    [locative single]
    ādin (noun, masculine)
    [locative single]
    ādin (noun, neuter)
    [locative single]
  • rūpaṇa -
  • rūpaṇa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • nāmā -
  • caturdaśā -
  • caturdaśa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    caturdaśa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    caturdaśan (noun, masculine)
    [compound], [nominative single]
    caturdaśan (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • adhika -
  • adhika (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    adhika (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • triśatatamo' -
  • triśatatama (noun, masculine)
    [nominative single]
  • adhyāyaḥ -
  • adhyāya (noun, masculine)
    [nominative single]
    dhyā (verb class 1)
    [imperfect active second single]
Like what you read? Consider supporting this website: