Lakshminarayana Samhita [sanskrit]
by Shwetayan Vyas | 1,169,834 words | ISBN-10: 8170801818 | ISBN-13: 9788170801818
The Lakshminarayana Samhita Chapter 127 (Sanskrit text), including grammatical analysis, glossary and relevant print editions. The Lakshmi-narayana-samhita is an encyclopaedic work devoted to Narayana although it deals with various deities. The work is written in Puranic style and divided into four books according to the four Yugas. In total, the work consists of roughly 120,000 metrical verses.
Chapter 127
śrīnārāyaṇa uvāca |
tato lakṣmi mahādevi śaṃkarastāṃ satīṃ priyām |
jalāvaraṇaprāntasthaṃ dvitīyaṃ prāha dhāma yat || 1 ||
[Analyze grammar]
vaikuṇṭhākhyaṃ tu viṣṇorvairājaputrasya dhāma tat |
koṭivaiśvānaraprakhyaṃ sarvavastusamanvitam || 2 ||
[Analyze grammar]
sugandhikalpavṛkṣaiśca bahubhiḥ samaśobhitam |
sadratnamaṇimāṇikyavimānaiḥ koṭibhiryutam || 3 ||
[Analyze grammar]
mahāvaikuṇṭhasadṛśaṃ pañcābjayojanāvṛtam |
devagaṃgā mahādivyā vartulā vartate'nu tat || 4 ||
[Analyze grammar]
sarvaśobhāvatī divyadugdhasalilabhāsurā |
svarṇamaṇiratnaśuktimāṇikyahīrakaiḥ kṛtā || 5 ||
[Analyze grammar]
avatārāstaṭāścaiva śobhante vanarājibhiḥ |
naikaiśvaryayutā muktā īśvarāstatra saṃsthitāḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
garuḍahaṃsasārasaśukamenāvihaṃgamāḥ |
daivāḥ patatriṇastatra susvarā kokilādayaḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
surūpāścātakabarhisārasasārikādayaḥ |
svarṇamṛgamahādivyakesarikariṇastathā || 8 ||
[Analyze grammar]
śabalāśva mahāvegā ākāśagāmino matāḥ |
vāhanāni vicitrāṇi vanānyupavanāci ca || 9 ||
[Analyze grammar]
sarīsṛpāḥ surūpāḍhyā divyā īśvarakoṭayaḥ |
vasanti rohitā matsyāḥ svarṇamatsyādayaśca te || 10 ||
[Analyze grammar]
kamaṭhamakaramatsyāvatāravaṃśajāśca vai |
svarṇarūpā maṇipṛṣṭhāḥ kāmarūpadharā hi te || 11 ||
[Analyze grammar]
jīvaloke ceśalokeṣvāvaraṇeṣu cāriṇaḥ |
bhavanti śrahirernārāyaṇabalātpramābhinaḥ || 12 ||
[Analyze grammar]
nadīmanu vartulaṃ tāṃ tadabhyantaramāsthitam |
vanaṃ devajayārāmābhidhānaṃ tvabjayojanam || 12 ||
[Analyze grammar]
tatrāmraiḥ panasairjambūśrīphalairnāgaraṃgakaiḥ |
badarīkadalīpuṣpīdrākṣakharjūraseturaiḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
elāpūgīlavaṃgaiśca vividhāmṛtasaddrumaiḥ |
kundāśokasthalapadmajātīkamalacampakaiḥ || 15 ||
[Analyze grammar]
ketakairbakulaiścānyaiḥ sugandhipuṣpivallibhiḥ |
śālasarjatarutālakadambadevadārubhiḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
pippalodumbaravṛndākhadirakiṃśukādibhiḥ |
bahujātitṛṇavṛkṣavallīkamalasasyakaiḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
saṃśobhitaṃ vanaṃ devajayodyānābhidhaṃ mahat |
tatra vihārabhavanasnānaramaṇabhūmayaḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
svāsthyanivāsasaudhāni kṣetrāṇi vividhāni ca |
vaikuṣṭhavāsināṃ ramyodyānāni phalavanti ca || 19 ||
[Analyze grammar]
vartante subhagānyeva divyānīśvaracetanāḥ |
vanasyā'bhyantare tatra rājamārgo mahān mataḥ || 20 ||
[Analyze grammar]
saṃgacchati devavatīṃ vaiṣṇavīṃ nagarīṃ prati |
taijase sustare tatra vartule vaiṣṇavā hareḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
namanti ca narā nāryo ṣoḍaśābdāḥ suyauvanāḥ |
vanaṃ tu vartulākāraṃ pradeśo'pi ca vartulaḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
koṭiyojanavistāro yatra deśāstu vaiṣṇavāḥ |
vaiṣṇavānāṃ nagarāṇi bahūni vividhāni ca || 23 ||
[Analyze grammar]
vaiṣṇavānāṃ vasatayaḥ sarvasmṛddhimayā hi tāḥ |
yānavāhanaśakaṭavimānagaruḍādibhiḥ || 24 ||
[Analyze grammar]
vyomni gacchanti te sarve vaiṣṇavāḥ pramadājanāḥ |
vasatyabhyantare tatra prākāraḥ saptabhūmikaḥ || 25 ||
[Analyze grammar]
lakṣayojanavistāraścaturdvārāṣṭagopuraḥ |
vaiṣṇavapārṣadaiḥ śreṣṭhairvaiṣṇavābhiradhiṣṭhitaḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
caṇḍādidvārapālādyaiḥ kumudādyaiḥ surakṣitaḥ |
nānāmaṇimayairdivyairgṛhapaṃktibhirājitaḥ || 27 ||
[Analyze grammar]
tadabhyantarabhāge tu nāmnā devavatī purī |
vitatā paṃcapaṃcāśatsāhasrayojanā'bhitaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
vartulā taṃ ca bhavati prākāramanusaṃsthitā |
śatayojanasūnnataprāsādakoṭibhirvṛtā || 29 ||
[Analyze grammar]
ārūḍhayauvanairdivyaiḥ puṃbhiḥ strībhiśca śobhitā |
narā nāryaḥ samarūpāḥ śrīviṣṇoḥ pratirūpakāḥ || 30 ||
[Analyze grammar]
divyasragvastrasadbhūṣāścandanottaracarcitāḥ |
snānabhojanaśayanavihārakelibhūmayaḥ || 31 ||
[Analyze grammar]
manoraṃjananāṭyāni gītavāditraśālikāḥ |
snānanarmasukandukakrīḍāpradeśabhūmikāḥ || 32 ||
[Analyze grammar]
ārāmodyānaviśrāntidyūtaśālāpradeśakāḥ |
gajāśvagovṛṣavainateyahaṃsasupaṃjarāḥ || 33 ||
[Analyze grammar]
pradeśāḥ śramanodāya santi tatra sahasraśaḥ |
kanyāśālāstathā ramyā bhaktiśālāstathā'parāḥ || 34 ||
[Analyze grammar]
pakvānnaśālā vividhāḥ suptiśālāśca śobhanāḥ |
śṛṃgāraśālā gmaṇīrāmāṇi mandirāṇi ca || 35 ||
[Analyze grammar]
bhavanti vividhāḥ sarvā rājamārgopamārgakā |
savṛkṣacitraśobhāḍhyāḥ satkalaśadhvajānvitāḥ || 36 ||
[Analyze grammar]
bhavanti saumyabhavanasaṃghabhāgāḥ pṛthakpṛthak |
striyaśca puruṣāścātra sarvalakṣaṇaśobhitāḥ || 37 ||
[Analyze grammar]
modante tatra deveśi bhaktyāhlādamanoramaiḥ |
lakṣmonārāyaṇamantrajāpakā vaiṣṇavāstu te || 38 ||
[Analyze grammar]
vaikuṇṭhapadamāviśya modante manasepsitam |
gatvāsminna nivartante viṣṇunā saha saṃsthitāḥ || 39 ||
[Analyze grammar]
laye prākṛtike te tu yānti brahma saviṣṇukāḥ |
avicchinnā gatisteṣāṃ viṣṇunā saṃgatiḥ śubhā || 40 ||
[Analyze grammar]
viṣṇusamaprasaukhyaṃ ca bhuṃjate te'pi sāttvatāḥ |
caturbhujā narā nāryo na nyūnā viṣṇupadmayoḥ || 41 ||
[Analyze grammar]
yatra yatra harerlokāstatra gacchanti ye janāḥ |
gatvā punarna cāyānti saṃsāre yānti dhāma tat || 42 ||
[Analyze grammar]
yathā bharataśatrughnalakṣmaṇāḥ śeṣaśāradāḥ |
viṣṇulokagatāḥ sarve divyā bhavanti sarvathā || 43 ||
[Analyze grammar]
te yadyāyānti saṃsāre sveṣṭalokād yathecchayā |
na tu karmakṛtā teṣāṃ gatirvā bandhanaṃ na vai || 44 ||
[Analyze grammar]
yathā''gatāstathā yānti tatpadaṃ śāśvataṃ param |
na karmabandhanaṃ janma vaiṣṇavānāṃ tu vidyate || 45 ||
[Analyze grammar]
viṣṇoranucaratvaṃ vai mokṣastatra hi gaṇyate |
viṣṇordāsyaṃ sadaiveti bandhanaṃ nānyadasti hi || 46 ||
[Analyze grammar]
sarvabandhananirmuktā harerdāsā mahābalāḥ |
bhaktyā tvananyayā devaṃ bhajanti karuṇāmbudhim || 47 ||
[Analyze grammar]
saḥ sarvajñānaguṇavān rakṣatyeva svakān janān |
śrīmannārāyaṇaṃ mantraṃ japtvā sukhamayaṃ param || 48 ||
[Analyze grammar]
prāpnuvanti paraṃ lokaṃ vaiṣṇavaṃ sarvakāmadam |
devavatyāśca puryāścā'bhyantare vartule'tra vai || 49 ||
[Analyze grammar]
prāsādau vaiṣṇavaḥ saudhaḥ śataśṛṃgaiḥ suśobhitaḥ |
mahadvimānarūpo'yamantarīkṣe hi labhyate || 50 ||
[Analyze grammar]
tatra maṇimayastaṃbhāḥ sahasrasūryaraśmayaḥ |
divyaratnamayā bhittiprakāṇḍā divyabhūmayaḥ || 51 ||
[Analyze grammar]
svarṇahīrakamaṇyādyaiḥ kṛtaśṛṅgādiśobhitāḥ |
pradeśāścandraśālāśca vibhānti brahmadhāmavat || 52 ||
[Analyze grammar]
sarvavibhūtisampannāḥ sarvarūparasānvitāḥ |
ūnaṣoḍaśavarṣāśca narā nāryā vasanti ca || 53 ||
[Analyze grammar]
sarve te vaiṣṇavāstasya hareḥ pravarapārṣadāḥ |
sarvāśca subhagā divyā pārṣadānyo hareḥ priyāḥ || 54 ||
[Analyze grammar]
khānapānārcanabhogyaspṛśyādidivyaṛddhibhiḥ |
na nyūnā bhūmikā kācitkāmasaṃsiddhabhūtayaḥ || 55 ||
[Analyze grammar]
tatra prāsādamadhye tu divyaṃ siṃhāsanaṃ śubham |
puṣpavimānavadbhāti tasya pīṭhaṃ hiraṇmayam || 56 ||
[Analyze grammar]
ādhārādyaśaktyadhiṣṭhitā'ṣṭapatrābjamaṇḍale |
nānāvarṇasuraṃgāḍhye ratnasiṃhasāne vare || 57 ||
[Analyze grammar]
divyo nārāyaṇaḥ śrīmān saṃsthito bhagavān hariḥ |
prātarudyatsūryalakṣakoṭitulyasaratprabhaḥ || 58 ||
[Analyze grammar]
rūpānurūpāvayavaḥ koṭikāmaprasundaraḥ |
maṇisvarṇavibhūṣāḍhyo hāravastrādibhūṣitaḥ || 59 ||
[Analyze grammar]
pūjitaḥ premabhaktābhiḥ kāmastrībhiśca sevitaḥ |
vandito vaiṣṇavaiḥ sarvaiḥ rājate puruṣaḥ paraḥ || 60 ||
[Analyze grammar]
tasya dakṣiṇapārśve ca jaganmātā hiraṇmayī |
sarvalakṣaṇasampannā divyā dvādaśavārṣikī || 61 ||
[Analyze grammar]
mālābhūṣāsuvastrādimāṃgalyadravyacarcitā |
padmavyajanacāmarayuktahastāniśobhanā || 62 ||
[Analyze grammar]
sudhāpānaṃ vasupātraṃ mātuluṃgaṃ dhṛtaṃ karaiḥ |
rājate sarvadā nārāyaṇī sevāṃ karoti ca || 63 ||
[Analyze grammar]
vāmataḥ pṛthivī devī kāntā kamalalocanā |
bhūṣāmbarasugandhādiśṛṅgārādivibhūṣitā || 64 ||
[Analyze grammar]
saṃdhṛte cordhvakarayoḥ ramye raktotpale śubhe |
anyayoḥ karayordhānyapātre māṃgalyade dhṛte || 65 ||
[Analyze grammar]
evaṃ pṛthvyā ca lakṣmyā ca pārśvayoḥ sevito hariḥ |
rājate tatra deveśo vimalādikṛtārcanaḥ || 66 ||
[Analyze grammar]
vimalā sumatiḥ śyāmā suśīlā kuśalā tathā |
dīpāvalī jayantī ca ramā bhāgīrathī tathā || 67 ||
[Analyze grammar]
sukhā ca kanakā vidyullatā candrakalā tathā |
lakṣaśaḥ pramadāstasya sarvalakṣaṇaśobhitāḥ || 68 ||
[Analyze grammar]
sevante sma hariṃ kāntaṃ tāsāṃ madhye sthitaṃ patim |
śaṃkhacakragadāpadmahārakeyūrakaustubhaiḥ || 69 ||
[Analyze grammar]
nūpurāṃgadakaṭakamukuṭāṃgulibhūṣaṇaiḥ |
kuṇḍalaśṛṅkhalāmālāvibhūtibhirvirājitaḥ || 70 ||
[Analyze grammar]
tatratyaistridaśairnityaiḥ sevitaḥ parameśvaraḥ |
āste vaikuṇṭhanagare vairāje nityabhogavān || 71 ||
[Analyze grammar]
ityeva pārvati te'yaṃ loko vaikuṇṭhasaṃjñakaḥ |
dvitīyo darśitaścātha vakṣyāmi tṛtīyaṃ śṛṇu || 72 ||
[Analyze grammar]
itiśrīlakṣmīnārāyaṇīyasaṃhitāyāṃ prathame kṛtayugasantāne jalāvaraṇopari dvitīyavaikuṇṭhavarṇane devagaṃgādevajayodyānarāja |
mārgatadvaibhavaprākāradevavatīnagarīvaiṣṇavaprāsādavibhūtivaiṣṇavabhaktadāsadāsīratnasiṃhāsana nārāyaṇatatpriyādinirūpaṇanāmā saptaviṃśatyadhikaśatatamo'dhyāyaḥ || 127 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Lakshminarayana Samhita Chapter 127
Shri Lakshmi Narayana Samhita
by Chowkhamba Sanskrit Series Office (2011)
शेतायनव्यास (Shwetayan Vyas)
Buy now!