Kautilya Arthashastra [sanskrit]
37,100 words | ISBN-13: 9788171106417
The Sanskrit edition of Kautilya’s Arthashastra, an ancient encyclopedic treatise dealing with the ssience of politics, economics and warfare. Other topics include internal and foreign affairs, civil, military, commercial, fiscal, judicial, tables of weights, measures of length and divisions of time. Kautilya is also named Vishnugupta and Chanakya and his Artha-shastra can be dated to 321-296 B.C. Original title: Kauṭilya-Arthaśāstra (कौटिल्य-अर्थशास्त्र).
Chapter 3.13
[English text for this chapter is available]
udaradāsavarjamāryaprāṇamaprāptavyavahāraṃ śūdraṃ vikrayādhānaṃ nayataḥ svajanasya dvādaśapaṇo daṇḍaḥ vaiśyaṃ dviguṇaḥ kṣatriyaṃ triguṇaḥ brāhmaṇaṃcaturguṇaḥ || KAZ_03.13.01 ||
parajanasya pūrvamadhyamottamavadhā daṇḍāḥ kretṛśrotṛṛṇāṃ ca || KAZ_03.13.02 ||
mlecchānāmadoṣaḥ prajāṃ vikretumādhātuṃ vā || KAZ_03.13.03 ||
na tvevāryasya dāsabhāvaḥ || KAZ_03.13.04 ||
athavāryamādhāya kulabandhana āryāṇāmāpadi niṣkrayaṃ cādhigamya bālaṃ sāhāyyadātāraṃ vā pūrvaṃ niṣkrīṇīran || KAZ_03.13.05 ||
sakṛdātmādhātā niṣpatitaḥ sīdetdviranyenāhitakaḥ sakṛdubhau paraviṣayābhimukhau || KAZ_03.13.06 ||
vittāpahāriṇo vā dāsasyāryabhāvamapaharato'rdhadaṇḍaḥ || KAZ_03.13.07 ||
niṣpatitapretavyasanināmādhātā mūlyaṃ bhajeta || KAZ_03.13.08 ||
pretaviṇmūtrocchiṣṭagrāhaṇamāhitasya nagnasnāpanaṃ daṇḍapreṣaṇamatikramaṇaṃ ca strīṇāṃ mūlyanāśakaraṃ dhātrīparicārikārdhasītikopacārikāṇāṃ ca mokṣakaram || KAZ_03.13.09 ||
siddhamupacārakasyābhiprajātasyāpakramaṇam || KAZ_03.13.10 ||
dhātrīmāhitikāṃ vākāmāṃ svavaśāṃ gacchataḥ pūrvaḥ sāhasadaṇḍaḥ paravaśāṃ madhyamaḥ || KAZ_03.13.11 ||
kanyāmāhitikāṃ vā svayamanyena vā duṣayato mūlyanāśaḥ śulkaṃ taddvuguṇaśca daṇḍaḥ || KAZ_03.13.12 ||
ātmavikrayiṇaḥ prajāmāryāṃ vidyāt || KAZ_03.13.13 ||
ātmādhigataṃ svāmikarmāviruddhaṃ labheta pitryaṃ ca dāyam || KAZ_03.13.14 ||
mūlyena cāryatvaṃ gacchet || KAZ_03.13.15 ||
tenodaradāsāhitakau vyākhyātau || KAZ_03.13.16 ||
prakṣepānurūpaścāsya niṣkrayaḥ || KAZ_03.13.17 ||
daṇḍapraṇītaḥ karmaṇā daṇḍamupanayet || KAZ_03.13.18 ||
āryaprāṇo dhvajāhṛtaḥ karmakālānurūpeṇa mūlyārdhena vā vimucyeta || KAZ_03.13.19 ||
gṛhejātadāyāgatalabdhakrītānāmanyatamaṃ dāsamūnāṣṭavarṣaṃ vibandhumakāmaṃ nīce karmaṇi videśe dāsīṃ vā sagarbhāmaprativihitagarbhabharmaṇyāṃ vikrayādhānaṃ nayataḥ pūrvaḥ sāhasadaṇḍaḥ kretṛśrotṛṛṇāṃ ca || KAZ_03.13.20 ||
dāsamanurūpeṇa niṣkrayeṇāryamakurvato dvādaśapaṇo daṇḍaḥ saṃrodhaścākaraṇāt || KAZ_03.13.21 ||
dāsadravyasya jñātayo dāyādāḥ teṣāmabhāve svāmī || KAZ_03.13.22 ||
svāminaḥ svasyāṃ dāsyāṃ jātaṃ samātṛkamadāsaṃ vidyāt || KAZ_03.13.23 ||
gṛhyā cetkuṭumbārthacintanī mātā bhrātā bhaginī cāsyā adāsāḥ syuḥ || KAZ_03.13.24 ||
dāsaṃ dāsīṃ vā niṣkrīya punarvikrayādhānaṃ nayato dvādaśapaṇo daṇḍaḥ anyatra svayaṃ vādibhyaḥ | iti dāsakalpaḥ || KAZ_03.13.25 ||
karmakarasya karmasambandhamāsannā vidyuḥ || KAZ_03.13.26 ||
yathāsambhāṣitaṃ vetanaṃ labheta karmakālānurūpamasambhāṣitavetanaḥ || KAZ_03.13.27 ||
karṣakaḥ sasyānāṃ gopālakaḥ sarpiṣāṃ vaidehakaḥ paṇyānāmātmanā vyavahṛtānāṃ daśabhāgamasambhāṣitavetano labheta || KAZ_03.13.28 ||
sambhāṣitavetanastu yathāsambhāṣitam || KAZ_03.13.29 ||
kāruśilpikuśīlavacikitsakavāgjīvanaparicārakādirāśākārikavargastu yathānyastadvidhaḥ kuryād yathā vā kuśalāḥ kalpayeyustathā vetanaṃ labheta || KAZ_03.13.30 ||
sākṣipratyayameva syāt || KAZ_03.13.31 ||
sākṣiṇāmabhāve yataḥ karma tato'nuyuñjīta || KAZ_03.13.32 ||
vetanādāne daśabandho daṇḍaḥ ṣaṭpaṇo vā || KAZ_03.13.33 ||
apavyayamāne dvādaśapaṇo daṇḍaḥ pañcabandho vā || KAZ_03.13.34 ||
nadīvegajvālāstenavyāloparuddhaḥ sarvasvaputradārātmadānenārtastrātāramāhūya niṣtīrṇaḥ kuśalapradiṣṭaṃ vetanaṃ dadyāt || KAZ_03.13.35 ||
tena sarvatrārtadānānuśayā vyākhyātāḥ || KAZ_03.13.36 ||
labheta puṃścalī bhogaṃ saṃgamasyopaliṅganāt || KAZ_03.13.37ab ||
atiyācnā tu jīyeta daurmatyāvinayena vā || KAZ_03.13.37cd ||
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Arthashastra Chapter 3.13
The Kautiliya Arthasastra: 3 Volumes
by R.P. Kangle (2019)
[Publisher: Motilal Banarsidass Publishers Pvt. Ltd.]
Buy now!
A Dictionary of Technical Terms in Kautilya's Arthasastra
by Bijoya Goswami Dev And Debarchana Sarkar Dev (2005)
DSA (Sanskrit), Jadavpur University Series; [Publisher: Sanskrit Pustak Bhandar]
Buy now!
Kautilya's Arthasastra with Five Commentaris
by Acharya Vishnu Gupta (आचार्य विष्णु गुप्त) (1991)
1947 pages; Set of 4 Volumes; [Sampurnanand Sanskrit University]
Buy now!
The Arthasastra of Kautilya (Bengali Translation)
by Radhagovinda Basak (2015)
971 pages; Set of 2 Volumes; [Sanskrit Book Depot]
Buy now!
Arthasastra of Kautilya (Hindi Translation)
by Vachaspati Gairola (वाचस्पति गैरोला) (2017)
910 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्रम् (संस्कृत एवम् हिन्दी अनुवाद); [Publisher: Chaukhambha Vidya Bhawan]
Buy now!
Kautiliya Arthasastra (Gujarati translation)
by Niteen R. Desai (નીતીન ર દેસાઈ) (2010)
359 pages; [Philosophical-Cultural Test] કૌટિલીય અર્થશાસ્ત્ર (દાર્શનિક -સાંસ્કૃતિક પરીક્ષણ); [Publisher: Lalbhai Dalpatbhai Bharatiya Sanskriti Vidyamandir, Ahemdabad]
Buy now!
Kautilya Arthashastra (Kannada translation)
by Ankita Pustaka, Bangalore (2010)
632 pages; ಕೌತಲಿಯ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ;
Buy now!
Kautilya Economics (Marathi)
by B R Hivargaonkar (0)
586 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्र; [Publisher: Varada Books, Pune]
Buy now!
Arthasastram Kautilyan (Malayalam)
by K.V.M. (2016)
568 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्र; [Publisher: Kerala Sahitya Akademi, Thrissur]; ISBN: 9788176903004
Buy now!