Chapter 18

tato gatvā punaḥ prāpya śiṃśapāto 'grahīn nṛpaḥ |
sa trivikramaseno 'ṃse vetālaṃ taṃ cacāla ca || 1 ||
[Analyze grammar]

āyāntaṃ ca tam aṃsastho vetālaḥ so 'bravīn nṛpam |
rājan vicitrām ekāṃ te varṇayāmi kathāṃ śṛṇu || 2 ||
[Analyze grammar]

ujjayinyām abhūt pūrvaṃ nāmnā dharmadhvajo nṛpaḥ |
tisras tasyābhavan bhāryā rājaputryo 'tivallabhāḥ || 3 ||
[Analyze grammar]

ekā tāsv indulekheti tārāvaly aparā tathā |
nāmnā mṛgāṅkavaty anyā niḥsāmānyavapurguṇāḥ || 4 ||
[Analyze grammar]

tābhiḥ sa viharan rājā rājñībhis tisṛbhiḥ saha |
āsāṃcakre kṛtī tatra jitāśeṣaripuḥ sukham || 5 ||
[Analyze grammar]

ekadā tatra saṃprāpte vasantasamayotsave |
priyābhiḥ sahitas tābhir udyānaṃ krīḍituṃ yayau || 6 ||
[Analyze grammar]

tatrālimālāmaurvīkāḥ paśyan puṣpānatā latāḥ |
cāpayaṣṭīr anaṅgasya madhunā sajjitā iva || 7 ||
[Analyze grammar]

śṛṇvaṃś ca taddrumāgrasthakokilodīritāṃ giram |
sambhogaikarasasyājñām iva mānasajanmanaḥ || 8 ||
[Analyze grammar]

siṣeve 'ntaḥpuraiḥ sākaṃ sa rājā vāsavopamaḥ |
pānaṃ madasya kaṃdarpajīvitasyāpi jīvitam || 9 ||
[Analyze grammar]

tanniḥśvāsasugandhīni tadbimbauṣṭharucīni ca |
priyāpītāvaśeṣāṇi piban reme madhūni saḥ || 10 ||
[Analyze grammar]

tatra tasyendulekhāyā rājñaḥ kelikacagrahāt |
tasyāḥ papāta karṇāgrād utsaṅge tvaṅgad utpalam || 11 ||
[Analyze grammar]

tenorupṛṣṭhe sahasā kṣate jāte 'bhighātaje |
abhijātā mahādevī hā hety uktvā mumūrccha sā || 12 ||
[Analyze grammar]

tad dṛṣṭvā vihvalenārtyā rājñā parijanena ca |
samāśvāsyata rājñī sā śanaiḥ śītāmbumārutaiḥ || 13 ||
[Analyze grammar]

tato nītvā sa rājā tāṃ rājadhānīṃ bhiṣakkṛtaiḥ |
priyām upācarad divyair āmuktavraṇapaṭṭikām || 14 ||
[Analyze grammar]

rātrau ca susthitāṃ dṛṣṭvā tāṃ sa rājā dvitīyayā |
tārāvalyā sahārohac candraprāsādam īśvaraḥ || 15 ||
[Analyze grammar]

tatra tasyāṅkasuptāyā rājñas tasyā himatviṣaḥ |
karā jālapathaiḥ petur aṅge calitavāsasi || 16 ||
[Analyze grammar]

tataḥ kṣaṇāt prabuddhā sā hā dagdhāsmīti vādinī |
śayanāt sahasottasthau tadaṅgaparimarśinī || 17 ||
[Analyze grammar]

kim etad iti saṃbhrāntaḥ prabuddho 'tha dadarśa saḥ |
utthāya rājā visphoṭān aṅge tasyā vinirgatān || 18 ||
[Analyze grammar]

pṛcchantaṃ sā ca taṃ prāha rājñī tārāvalī tadā |
nagnāṅge patitair indoḥ karair etat kṛtaṃ mama || 19 ||
[Analyze grammar]

ity uktavatyāḥ krandantyāḥ sārtir āhvayati sma saḥ |
tasyāḥ parijanaṃ rājā vihvalākuladhāvitam || 20 ||
[Analyze grammar]

tenāsyāḥ kārayāmāsa sajalair nalinīdalaiḥ |
śayyām adāpayac cāṅge śrīkhaṇḍārdravilepanam || 21 ||
[Analyze grammar]

tāvad buddhvā tṛtīyāsya sā mṛgāṅkavatī priyā |
tatpārśvam āgantumanā niryayau nijamandirāt || 22 ||
[Analyze grammar]

nirgatā sāśṛṇot kvāpi gṛhe dhānyāvaghātajam |
niḥśabdāyāṃ niśi vyaktaṃ vidūre musaladhvanim || 23 ||
[Analyze grammar]

śrutvaiva hā mṛtāsmīti bruvāṇā dhunvatī karau |
upāviśad vyathākrāntā mārge sā mṛgalocanā || 24 ||
[Analyze grammar]

tataḥ pratinivṛtyaiva nītvā parijanena sā |
svam evāntaḥpuraṃ bālā rudatī śayane 'patat || 25 ||
[Analyze grammar]

dadarśa tatra tasyāś ca cinvan sāśruḥ paricchadaḥ |
ālīnabhramarau padmāv iva hastau kiṇāṅkitau || 26 ||
[Analyze grammar]

gatvā ca so 'bravīd rājñe rājāpy āgatya vihvalaḥ |
kim etad iti papraccha so 'tha dharmadhvajaḥ priyām || 27 ||
[Analyze grammar]

sāpi pradarśya hastau tam ity uvāca rujānvitā |
śrute musalaśabde me jatāv etau kiṇāṅkitau || 28 ||
[Analyze grammar]

tataḥ sa dāhaśamanaṃ dāpayāmāsa hastayoḥ |
tasyāś candanalepādi rājādbhutaviṣādavān || 29 ||
[Analyze grammar]

ekasyā utpalenāpi patatā kṣatam āhitam |
dvitīyasyāḥ punar dagdham aṅgaṃ śaśikarair api || 30 ||
[Analyze grammar]

ekasyās tu tṛtīyasyāḥ śrutenāpi vinirgatāḥ |
kaṣṭaṃ musalaśabdena hastayor īdṛśāḥ kiṇāḥ || 31 ||
[Analyze grammar]

aho yugapad etāsāṃ preyasīnāṃ mamādhunā |
guṇo 'py atyabhijātatvaṃ jāto doṣāya daivataḥ || 32 ||
[Analyze grammar]

iti cintayatas tasya bhramato 'ntaḥpureṣu ca |
triyāmā śatayāmeva kṛcchrāt sā nṛpater yayau || 33 ||
[Analyze grammar]

prātaś ca sa bhiṣakśalyahartṛbhiḥ saha saṃvyadhāt |
tathā yathābhūd acirāt svasthāntaḥpuranirvṛtaḥ || 34 ||
[Analyze grammar]

evam etāṃ kathām uktvā vetālo 'tyadbhutāṃ tadā |
sa trivikramasenaṃ taṃ papracchāṃsasthito nṛpam || 35 ||
[Analyze grammar]

abhijātataraitāsu rājan rājñīṣu kā vada |
pūrvoktaḥ so 'stu śāpas te jānan yadi na jalpasi || 36 ||
[Analyze grammar]

tac chrutvā so 'bravīd rājā sukumāratarātra sā |
aspṛṣṭe musale yasyāḥ śabdenaivodgatāḥ kiṇāḥ || 37 ||
[Analyze grammar]

utpalendukaraiḥ sparśe vṛtte tv itarayor dvayoḥ |
saṃjātā vraṇavisphoṭās tena tasyā na te same || 38 ||
[Analyze grammar]

iti tasyoktavato 'ṃsād rājño bhūyo jagāma sa svapadam |
vetālaḥ sa ca rājā tathaiva taṃ sudṛḍhaniścayo 'nuyayau || 39 ||
[Analyze grammar]