Bhagavad-gita with four Commentaries [sanskrit]
140,673 words | ISBN-10: 8189564072 | ISBN-13: 9788189564070
The Sanskrit edition of the Bhagavad Gita with four commentaries: (1) The Subodhini by Shridhara (Sridhara Swami), (2) The Gudharthadipika by Madhusudana (Saraswati), (3) The Sararthavarshini by Vishvanatha (Vishwanath Chakravarti) and (4) The Gitabhushana by Baladeva (Vidyabhushan). Original titles: Bhagavadgītā (भगवद्गीता), Śrīdhara (श्रीधर), Madhusūdana (मधुसूदन), Viśvanātha (विश्वनाथ), Baladeva (बलदेव)
Verse 11.48
na vedayajñādhyayanairna dānair
na ca kriyābhirna tapobhirugraiḥ |
evaṃrūpaḥ śakya ahaṃ nṛloke
draṣṭuṃ tvadanyena kurupravīra ||48||
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
etaddarśanamatidurlabhaṃ labdhvā tvaṃ kṛtārtho'sītyāha na vedeti | vedādhyayanamavyatirekeṇa yajñādhyayanasyābhāvādyajñaśabdena yajñavidyāḥ kalpasūtrādyā lakṣyante | vedānāṃ yajñavidyānāṃ cādhyayanairityarthaḥ | na ca dānaiḥ | na ca kriyābhiragnihotrādibhiḥ | na cograistapobhiścāndrāyaṇādibhiḥ | evaṃrūpo'haṃ tvatto'nyena manuṣyaloke draṣṭuṃ śakyaḥ | api tu tvameva kevalaṃ matprasādena dṛṣṭvā kṛtārtho'si ||48||
The Gūḍhārthadīpikā commentary by Madhusūdana
etadrūpadarśanātmakamatidurlabhaṃ matprasādaṃ labdhvā kṛtārtha evāsi tvamityāha na vedeti | vedānāṃ caturṇāmapi adhyayanairakṣaragrahaṇarūpaiḥ, tathā mīmāṃsākalpasūtrādidvārā yajñānāṃ vedabodhitakarmaṇāmadhayayanairarthavicārarūpairvedayajñādhyayanaiḥ | dānaistulīpuruṣādibhiḥ | kriyābhiragnihotrādiśrautakarmabhiḥ | tapobhiḥ kṛcchracāndrāyaṇādibhirugraiḥ kāyendriyaśoṣakatvena duṣkarairevaṃrūpo'haṃ na śakyo nṛloke manuṣyaloke draṣṭuṃ tvadanyena madanugrahahīnena he kurupravīra ! śakyo'hamiti vaktavye visargalopaśchāndasaḥ
| pratyekaṃ nakārābhyāso niṣedhadāḍhyāya | na ca kriyābhirityatra cakārādanuktasādhanāntarasamuccayaḥ ||48||
The Sārārthavarṣiṇī commentary by Viśvanātha
tubhyaṃ darśitamidaṃ rūpaṃ tu vedādisādhanairapi durlabhamityāha na vedeti | tvatto'nyena na kenāpyahamevaṃrūpo draṣṭuṃ śakyaḥ | śakyo'hamiti | yaddvayalopāvārṣau | tasmādalabhyalābhamātmano matvā tvamasminneveśvare, sarvadurlabhe rūpe manoniṣṭhāṃ kuru | etadrūpaṃ dṛṣṭvāpyalaṃ te punarme mānuṣarūpeṇa didṛkṣiteneti bhāvaḥ ||48||
The Gītābhūṣaṇa commentary by Baladeva
atha sahasraśīrṣādilakṣaṇasyaiśvararūpasya pumarthatāmāha na vedeti | vedānāmadhyayanairakṣaragrahaṇaiḥ | yajñānāmadhayayanairmīmāṃśākalpasūtrebhyo'rpaṇaiḥ | kriyābhiragnihotrādikarmabhiḥ | tapobhiḥ kṛcchrādibhirugrairdehaśoṣakatvena duṣkaraiḥ | ebhiḥ kevalairvedādhyayanādibhirbhaktiyuktāttvatto'nyena bhaktiriktena kenāpi puṃsā evaṃrūpo'haṃ draṣṭuṃ na śakyo, bhaktiṃ vinā bhūtāni vedādhyayanādīni maddarśanasādhanāni na bhavantīti | yaduktaṃ
dharmaḥ satyādayopeto vidyā vā tapasānvitā |
madbhaktyāpetamātmānaṃ na samyakprapunāti hi || iti |
tvayā tu bhaktimatā dṛṣṭa evāhamanyaiśca bhaktimadbhirdevādibhiḥ | śakyo'hamiti vaktavye visargalopaśchāndasaḥ | nakārābhyāso niṣedhāḍhyārthaḥ | nṛloke ityuktestalloke tadbhaktā devā bahavastaddraṣṭuṃ śaknuvantītyuktam ||48||
__________________________________________________________