Bhagavad-gita with four Commentaries [sanskrit]

140,673 words | ISBN-10: 8189564072 | ISBN-13: 9788189564070

The Sanskrit edition of the Bhagavad Gita with four commentaries: (1) The Subodhini by Shridhara (Sridhara Swami), (2) The Gudharthadipika by Madhusudana (Saraswati), (3) The Sararthavarshini by Vishvanatha (Vishwanath Chakravarti) and (4) The Gitabhushana by Baladeva (Vidyabhushan). Original titles: Bhagavadgītā (भगवद्गीता), Śrīdhara (श्रीधर), Madhusūdana (मधुसूदन), Viśvanātha (विश्वनाथ), Baladeva (बलदेव)

yānti devavratā devān pitṝn yānti pitṛvratāḥ |
bhūtāni yānti bhūtejyā yānti madyājino'pi mām ||25||

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

tadevopapādayati yāntīti | deveṣvindrādiṣu vrataṃ niyamo yeṣāṃ te antavanto devān yānti | ataḥ punarāvartante | pitṝṣu vrataṃ yeṣāṃ śrāddhādikriyāparāṇāṃ te pitṝn yānti | bhūteṣu vinārakamātṛpaṇādiṣu ijyā pūjā yeṣāṃ te bhūtejyā bhūtāni yānti | māṃ yaṣṭuṃ śīlaṃ yeṣāṃ te madyājinaḥ | te māmevākṣayaṃ paramānandasvarūpaṃ yānti ||25||

The Gūḍhārthadīpikā commentary by Madhusūdana

devatāntarayājināmanāvṛttiphalābhāve'pi tattaddevatāyāmānurūpakṣudraphalāvāptirdhruveti vadan bhagavadyājināṃ tebhyo vailakṣaṇyamāha yāntīti | avidhipūrvakayājino hi trividhā antaḥkaraṇopādhiguṇatrayabhedāt | tatra sāttvikā devavratāḥ | devā vasurudrādityādayastatsambandhivrataṃ balyupahārapradakṣiṇaprahvībhāvādirūpaṃ pūjanaṃ yeṣāṃ te tāneva devān yānti taṃ yathā yathopāsate tadeva bhavati iti śruteḥ | rājasāstu pitṛvratāḥ śrāddhādikriyābhiragniṣvāttādīnāṃ pitṝṇāmārādhakāstāneva pitṝn yānti | tathā tāmasā bhūtejyā yakṣarakṣovināyakamātṛgaṇādīnāṃ
bhūtānāṃ pūjakāstānyeva bhūtāni yānti | atra devapitṛbhūtaśabdānāṃ tatsambandhilakṣaṇayoṣṭramukhanyāyena samāsaḥ | madhyamapadalopisamāsānaṅgīkārān prakṛtivikṛtibhāvābhāvena ca tādarthyacaturthīsamāsāyogāt | ante ca pūjāvācījyāśabdaprayogātpūrvaparyāyadvaye'pi vrataśabdaḥ pūjāpara eva |

evaṃ devatāntarārādhanasya tattaddevatārūpatvamantavatphalamuktvā bhagavadārādhanasya bhagavadrūpatvamanantaṃ phalamāha māṃ bhagavantaṃ yaṣṭuṃ pūjayituṃ śīlaṃ yeṣāṃ te madyājinaḥ sarvāsu devatāsu bhagavadbhāvadarśino bhagavadārādhanaparāyaṇā māṃ bhagavantameva yānti | samāne'pyāyāse bhagavantamanataryāmiṇamanantaphaladamanārādhya devatāntaramārādhyāntavatphalaṃ yāntītyaho durdaivavaibhavamajñānāmityabhiprāyaḥ ||25||

The Sārārthavarṣiṇī commentary by Viśvanātha

nanu ca tattaddevatāpūjāpaddhatau yo yo vidhiruktastenaiva vidhinā devatā pūjyata eva | yathā viṣṇupūjāpaddhatau ya eva vidhistenaiva vaiṣṇavā viṣṇuṃ pūjayanti | ato devatāntarabhaktānāṃ ko doṣa iti cetsatyam | tarhi tāṃ tāṃ devatāṃ tadbhaktāḥ prāpnuvantyeva ityayaṃ nyāya eva ityāha yāntīti | tena tattaddevatānāmapi naśvaratvāttattaddevatābhaktāḥ kathamanaśvaro bhavantu ? ahaṃ tvanaśvaro nityo madbhaktā apyanaśvarāḥ iti te nityā eveti dyotitam | bhavānekaḥ śiṣyate śeṣasaṃjñaḥ [BhP 10.3.25] iti | eko nārāyaṇa evāsīnna brahmā na ca śaṅkaraḥ iti | parārdhānte
so'budhyata goparūpo me purastādāvirbabhūva [GTU 1.25] iti | na cyavante ca madbhaktā mahati pralaye'pi [SkandaP Kāśī-khaṇḍe] ityādi śrutismṛtibhyaḥ ||25||

The Gītābhūṣaṇa commentary by Baladeva

vastuto mama tattaddevatādirūpatayā sthitatve'pi tadrūpatayā majjñānābhāvādeva temāṃ nāpnuvantītyāha yāntīti | atrādyapaaryāye vrataśabdaḥ pūjābhidhāyī paratrejyāśabdāt | devavratā devapūjakāḥ sāttvikadarśapaurṇamāsyādikarmabhirindrādīn yajantastāneva yānti | pitṛvratā rājasāḥ śrāddhādikarmabhiḥ pitṝn yajantastāneva yānti | bhūtejyāstāmasāstattadbalibhiryakṣarakṣovināyakān pūjayantastānyeva bhūtāni yānti | madyājinastu nirguṇāḥ sulabhairdravyairmāmarcayanto māmeva yānti | apiravadhāraṇe | ayamarthaḥ indrādīnāṃ vayamupāsakāsta evāsmākamīśvarāḥ pūjābhiḥ prasīdantaḥ phalānyabhīṣ¨tāni dadyuriti madanyadevasevakānāṃ
bhāvanā | sarvaśaktiḥ sarveśvaro vāsudevastaddevatādirūpeṇāvasthito'smatsvāmī sulabhopacāraiḥ karmabhirārādhitaḥ sarvāṇyasmadabhīṣṭāni dadyāditi
matsevakānāṃ bhāvanā | tataśca samānānyeva karmāṇyanutiṣṭhanto'pi devādisevino madbhāvanāvaimukhyāttānnijeṣṭānevācirāyuṣo'lpavibhūtīnāsādya taiḥ saha parimitān bhogān bhuktvā tadvināśe vinaśyanti | matsevinastu māmanādinidhanaṃ satyasaṅkalpamanantavibhūtiṃ vijñānānandamayaṃ bhaktavatsalaṃ sarveśvaraṃ prāpya mattaḥ punarna nivartante | mayā sākamanantāni sukhāni anubhavante maddhāmni divye vilasantīti ||25||

__________________________________________________________

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: