Bhagavad-gita with four Commentaries [sanskrit]
140,673 words | ISBN-10: 8189564072 | ISBN-13: 9788189564070
The Sanskrit edition of the Bhagavad Gita with four commentaries: (1) The Subodhini by Shridhara (Sridhara Swami), (2) The Gudharthadipika by Madhusudana (Saraswati), (3) The Sararthavarshini by Vishvanatha (Vishwanath Chakravarti) and (4) The Gitabhushana by Baladeva (Vidyabhushan). Original titles: Bhagavadgītā (भगवद्गीता), Śrīdhara (श्रीधर), Madhusūdana (मधुसूदन), Viśvanātha (विश्वनाथ), Baladeva (बलदेव)
Verse 3.5
na hi kaścitkṣaṇamapi jātu tiṣṭhatyakarmakṛt |
kāryate hyavaśaḥ karma sarvaḥ prakṛtijairguṇaiḥ || 5 ||
The Subodhinī commentary by Śrīdhara
karmaṇāṃ ca saṃnyāsasteṣvanāsaktimātram | na tu svarūpeṇa | aśakyatvāditi | āha na hi kaściditi | jātu kasyāṃcidapyavasthāyāṃ kṣaṇamātramapi kaścidapi jñānyajñāno vā akarmakṛtkarmāṇyakurvāṇo na tiṣṭhati | atra hetuḥ prakṛtijairsvabhāvaprabhavai rāgadveṣādibhirguṇaiḥ sarvo'pi janaḥ karma kāryate | karmaṇi pravartyate | avaśo'svatantraḥ san ||5||
The Gūḍhārthadīpikā commentary by Madhusūdana
tatra karmajanyaśuddhyabhāve bahirmukhaḥ | hi yasmātkṣaṇamapi kālaṃ jātu kadācitkaścidapyajitendriyo'karmakṛtsanna tiṣṭhati | api tu laukikavaidikakarmānuṣṭhānavyagra eva tiṣṭhati tasmādaśuddhacittasya saṃnyāso na sambhavatītyarthaḥ |
kasmātpunaravidvān karmāṇyakurvāṇo na tiṣṭhati | hi yasmāt | sarvaḥ prāṇī cittaśuddhirahito'vaśo'svatantra eva san prakṛtijaiḥ prakṛtito jātairabhivyaktaiḥ kāryākāreṇa sattvarajastamobhiḥ svabhāvaprabhavairvā rāgadveṣādibhirguṇaiḥ karma laukikaṃ vaidikaṃ vā kāryate | ataḥ karmāṇyakurvāṇo na kaścidapi tiṣṭhatītyarthaḥ | yataḥ svābhāvikā guṇāścālakā ataḥ paravaśatayā sarvadā karmāṇi kurvato'śuddhabuddheḥ sarvakarmasaṃnyāso na sambhavatīti na saṃnyāsanibandhanā jñānaniṣṭhā sambhavatītyarthaḥ ||5||
The Sārārthavarṣiṇī commentary by Viśvanātha
kintvaśuddhacittaḥ kṛtasaṃnyāsaḥ śāstrīyaṃ karma parityajya vyavahārike karmaṇi nimajjatītyāha na hīti | nanu saṃnyāsa eva tasya vaidikalaukikakarmapravṛttirvirodhī ? tatrāha kāryata iti | avaśo'svatantraḥ ||5||
The Gītābhūṣaṇa commentary by Baladeva
aviśuddhacittaḥ kṛtavaidikakarmasaṃnyāso laukike'pi karmaṇi nimajjatītyāha nahīti | nanu saṃnyāsa eva tasya sarvakarmavirodhīti cettatrāha kāryata iti | prakṛtijaiḥ svabhāvodbhavairguṇai rāgadveṣādibhiḥ, kāryate pravartyate avaśaḥ parādhīnaḥ syāt ||5||
__________________________________________________________