Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 50
sarvadā ca niṣeveta svastho'pi nayanapriyaḥ||61||
purāṇayavagodhūmaśāliṣaṣṭikakodravān||62||
mudgādīn kaphapittaghnān bhūrisarpiḥpariplutān||62||
śākaṃ caivaṃvidhaṃ māṃsaṃ jāṅgalaṃ dāḍimaṃ sitām||63||
saindhavaṃ triphalāṃ drākṣāṃ vāri pāne ca nābhasam||63||
ātapatraṃ padatrāṇaṃ vidhivaddoṣaśodhanam||64||
varjayedvegasaṃrodhamajīrṇādhyaśanāni ca||64||
krodhaśokadivāsvapnarātrijāgaraṇātapān||65||
vidāhi viṣṭambhakaraṃ yaccehāhārabheṣajam||65||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
svastho'pi nayanavallabhaḥ san sadaiva purāṇayavādikaṃ niṣeveta| evaṃvidhaṃ kaphapittaghnaṃ śākaṃ ca| vidhirvidyate yasmiṃstacca śodhanaṃ-virecanādi, bhajet| tathā vegasaṃrodhādikaṃ varjayet|