Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 12
vātapittāturaṃ ghārṣatodabhedopadehavat||16||
rūkṣadāruṇavartmākṣi kṛcchronmīlanimīlanam||16||
vikūṇanaviśuṣkatvaśītecchāśūlapākavat||17||
uktaḥ śuṣkākṣipāko'yaṃ——————————
||17||§20700
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
vātapittottaraṃ netraṃ gharṣādimat syāt| tathā rūkṣe dāruṇe ca vartmanī yasmistathā kṛcchrādunmīlanimīlane yasmiṃstathā'kṣisaṅkocanena viśuṣkatvaṃ tathā śītecchā śūlapākena ca yutamakṣi syāt| ayaṃ śuṣkākṣipāko nāma uktaḥ| §20701
6.15.27
———————————saśophaḥ syāttribhirmalaiḥ||17||
saraktaistatra śopho'tirugdāhaṣṭhīvanādimān||18||
pakvodumbarasaṅkāśaṃ jāyate śuklamaṇḍalam||18||
aśrūṣṇaśītaviśadapicchilācchaghanaṃ muhuḥ||19||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
tribhirmalaiḥ-doṣairvātādibhiḥ, saraktaiḥ saśopho nāma netrarogo bhavet| tatra-saśophe, śopho'tirug dāhaṣṭhīvanādimān bhavet| tadā śuklamaṇḍalaṃ pakvodumbarasaṅkāśaṃ jāyate| aśru ca muhuruṣṇaṃ muhuḥ śītamityādi ghanaṃ ca| §20706 5