Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 30
yasya vā liṅganāśo'ntaḥ śyāvaṃ yadvā salohitam||30||
atyutsedhāvagāḍhaṃ vā sāśru nāḍīvraṇāvṛtam||31||
purāṇaṃ viṣamaṃ madhye vicchinnaṃ yacca śukrakam||31||
pañcetyuktā gadāḥ kṛṣṇe sādhyāsādhyavibhāgataḥ||10|| 1/2||10||
tāyāmaṣṭāṅgahṛdayasaṃhitāyāṃ ṣaṣṭhe uttarasthāne sandhisitāsitarogavijñhānīyo nāma daśamo'dhyāyaḥ||10||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
yasya ca śukrasya liṅganāśaḥ-antardṛṣṭivināśa ityarthaḥ, yacca śyāvamantaḥ, yacca kiñcillohitam, tathā'tyunnatamavagāḍhaṃ vā, sāśrunāḍīvraṇāvṛtaṃ vā, tathā purāṇaṃ-vatsarātītam tathā viṣamasaṃsthānam, tathā madhye vicchinnaṃ yacca śukrakaṃ, tatsarvaṃ varjayet| sa0-kṛṣṇamaṇḍale itipūrvoktena prakāreṇa, pañca rogāḥ sādhyāsādhyavibhāgenoktāḥ| sukhagrahaṇadhāraṇārthaṃ saṅkhyopādānamiti| iti śrīmṛgāṅkadattaputraśrīmadaruṇadattaviracitāyāmaṣṭāṅga-hṛdayaṭīkāyāṃ sarvāṅgasundarākhyāyāṃ ṣaṣṭhe uttara-sthāne sandhisitāsiratogavijñānīyo nāma daśamo'dhyāyaḥ samāptaḥ|| 10||