Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 25
dviguṇaṃ yojayedārdraṃ kuḍavādi tathā dravam||23||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
śuṣkārdrayorekasmin yoge tulyaparimāṇena nirdiṣṭayoḥ śuṣkadravyādārdraṃ dravyaṃ dviguṇaṃ dattvā yojayet| śuṣkārdrayorvā dravyayostulyaparimāṇanirdiṣṭayoḥ śuṣkadravyābhāve satyārdraṃ dravyaṃ dviguṇaṃ kṛtvā yo jayet| śuṣkadravadravyayayorekasmin yoge tulyaparimāṇena nirdiṣṭayoḥ śuṣkadravyāt dravadravyam kuḍavādiparimāṇa saṃjñayā nirdiṣṭaṃ dviguṇaṃ kṛtvā yojayet|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
ārdradravayorviśeṣamāha-dviguṇamiti| ādraṃ tvauṣadhaṃ dviguṇaṃ yojayet, palamityukte paladvayam| kuḍavādi dravaṃ ca, kuḍavaityukte kuḍavadvayam| " vāsākuṭajakūṣmāṇḍaśatapuṣpāsahācarāḥ| nityamārdrāḥ prayoktavyā mānato dviguṇā na te||" ityeke|5