Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 33
atha harītakīkalpaḥ||58||
harītakīmapi trivṛdvidhānenopakalpayet||58||
guḍasyāṣṭapale pathyāviṃśatiḥ syātpalaṃ palam||58||
dantīcitrakayoḥ karṣau pippalītrivṛtordaśa||59||
prakalpya modakānekaṃ daśame daśame'hani||59||
uṣṇāmbho'nu pibetkhādettān sarvānvidhinā'munā||60||
ete niṣparihārāḥ syuḥ sarvavyādhinibarhaṇāḥ||60||
viśeṣādgrahaṇīpāṇḍukaṇḍūkoṭhārśasāṃ hitāḥ||61||
iti harītakīkalpaḥ||6||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
yathā trivṛtāyā vidhānamuktaṃ "atha kāle tataścūrṇaṃ kiñcinnāgarasaindhavam|"(ślo.7) ityādi, tathaiva harītakyā api vidhātavyamityarthaḥ| sa0-guḍasyāṣṭapale pathyāviṃśatirdantīcitrakayoḥ palaṃ palaṃ pratyekaṃ syāt| pippalītrivṛtayoḥ karṣāvubhau| daśa modakānevaṃ prakalpyaikamekaṃ modakaṃ daśame daśame dine yojayet| paścāduṣṇāmbu pibet| amunā vidhinā sarvān modakān bhakṣayet| ete modakā niṣparihārāstathā'śeṣavyādhinibarhaṇāḥ syuḥ| viśeṣeṇa grahaṇyādīnāṃ hitāḥ| sambandhamātrasya vivakṣitatvādatra ṣaṣṭhī, anyathā tu hitayoge caturthī syāt| §18089