Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 4
athādāya tato mātrāṃ jarjarīkṛtya vāsayet||6||
śarvarīṃ madhuyaṣṭyā vā kovidārasya vā jale||7||
karbudārasya bimbyā vā nīpasya vidulasya vā||7||
śaṇapuṣpyāḥ sadāpuṣpyāḥ pratyakpuṣpyudake'thavā||8||
tataḥ pibetkaṣāyaṃ taṃ prātarmṛditagālitam||8||
sūtroditena vidhinā sādhu tena tathā vamet||9||
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
madanaprayogamāha-atheti| tataḥ-phalapippalībhyaḥ, mātrāṃantarnakhamuṣṭiṃ, yāvadvā sādhu manyeta| kovidāraḥkāñcanāraḥ| karbudāraḥ-śleṣmātakaḥ| bimbī-tuṇḍikerī| nīpaḥ-kadambabhedaḥ| vidulo-vetasaḥ| śaṇapuṣpī-ghaṇṭāravā| sadāpuṣpī-vanakārpāsī| pratyakpuṣpī-apāmārgaḥ| tenatathākṛtena kaṣāyeṇa, sādhu vamet| anyathā tvasādhu|