Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 21
vyāghrārajanyaḥ sukhatoyapītāḥ||39||
śophaṃ tridoṣaṃ cirajaṃ pravṛddhaṃ nighnanti bhūnimbamahauṣadhe ca||39||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
ajājyādayaḥ koṣṇajalapītāḥ ṣophaṃ tridoṣotthaṃ cirakālotpannaṃ vṛddhiṃ gataṃ nighnanti| bhūnimbanāgare ca 'hataḥ' iti vacanavipariṇāmena sambandhaḥ| upajātivṛttam| §16763
4.17.50
amṛtādvitayaṃ sivāṭikā surakāṣṭhaṃ sapuraṃ sagojalam||40||
kṛmimehordhvakaphānilāpaham||40||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
amṛtāyugalādikaṃ guggulusahitaṃ gomūtreṇa pītaṃ ṣophādīn hanti| vaitālīyam| "ṣaḍviṣame'ṣṭau same kalāstāṣca same syurno nirantarāḥ| na samā'tra parāṣritā kalā vaitālīye'nte ralau guruḥ|" (vṛ. ra. a. 2|12)|