Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 78
varjyeṣu yantrito diṣṭe nātyadiṣṭe jitendriyaḥ||120||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
varjyeṣvāhāravihārādiṣvatyarthoṣṇāmlalavaṇādiṣu
(ṣlo. 125) yantrita udarī syāt|
diṣṭe-kathite'nnapānādau, nātiyantritaḥ syāt| adiṣṭe-akathite punarannapānādau, jitendriyaḥ syāt-alolupena tatra bhavitavyamityarthaḥ|
jalodaracikitsāprasaṅgena sarvodaracikitsāmāha-4.15.153 Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā sarvamevodaraṃ prāyo doṣasaṅghātajaṃ yataḥ||120||
ato vātādiśamanī kriyā sarvatra śasyate||121||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
sarvamevodaraṃ bāhulyena doṣasaṅghātotthaṃ yasmāttasmāt sarvatrodare vātādiśamanī kriyā praśasyate| prāyograhaṇaṃ kiñcit prāktanakarmanimittamudaraṃ nāvaśyaṃ doṣasaṅghātajamiti|