Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 48
hiṅgūpakulye triphalāṃ devadāru niśādvayam||70||
bhallātakaṃ śigruphalaṃ kaṭukāṃ tiktakaṃ vacām||70||
śuṇṭhīṃ mādrīṃ ghanaṃ kuṣṭhaṃ saralaṃ paṭupañcakam||71||
dāhayejjarjarīkṛtya dadhisnehacatuṣkavat||71||
antardhūmaṃ tataḥ kṣārādbiḍālapadakaṃ pibet||72||
madirādadhimaṇḍoṣṇajalāriṣṭasurāsavaiḥ||72||
udaraṃ gulmamaṣṭhīlāṃ tūnyau śophaṃ visūcikām||73||
plīhahṛdrogagudajānudāvartaṃ ca nāśayet||73||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
hiḍgvādikaṃ jarjarīkṛtya dadhisnehacatuṣkayutamantardhūmaṃ dāhayet| tasmāt kṣārādbiḍālapadakaṃ madirādibhiḥ pibet| eṣa ca kṣāra udaragulmādīn nāṣayet|