Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 61
vismāpanaiḥ saṃsmaraṇaiḥ priyaśravaṇadarśanaiḥ||113||
paṭubhirgītavāditraśabdairvyāyāmaśīlanaiḥ||114||
sraṃsanollekhanairdhūmaiḥ śoṇitasyāvasecanaiḥ||114||
upācarettaṃ pratatamanubandhabhayātpunaḥ||115||
tasya saṃrakṣitavyaṃ ca manaḥ pralayahetutaḥ||115||
sthāne madātyayādicikitsitaṃ nāma saptamo'dhyāyaḥ||7||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
taṃ-madādimantaṃ, upācaret| kaiḥ? saṃsmaraṇaiḥ| vismāpanaiḥ-vismayakāribhiḥ| vipūrvāt smiṅo ṇici "nityaṃ smayateḥ" ityātve puki lyuṭi ca vismāpanairiti rūpam| tathā, priyasya śravaṇena darśanena ca gītavāditraśabdaiḥ paṭubhiḥ-manoharaiḥ| tathā, vyāyāmaśīlanaiḥ| tathā vamanavirecanābhyāṃ dhūmena śoṇitasrāveṇa cānubandhabhayācca kāraṇāt tasya-āturasya, praleyahetuto manaḥ samyagrakṣitavyaṃ-tata idaṃ kāryamiti| iti śrīmṛgāṅkadattaputraśrīmadaruṇadattaviracitāyāmaṣṭāṅgahṛdayaṭī-kāyāṃ sarvāṅgasundarākhyāyāṃ caturthe cikitsitasthāne madā-tyayādicikitsitaṃ nāma saptamo'dhyāyaḥ samāptaḥ|| 7||
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
............... iti hemādriṭīkāyāmāyurvedarasāyane| madamūrcchāyasatryāsāḥ sāmastyena nirūpitāḥ|| 7||