Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 1
athāto rājayakṣmādicikitsitaṃ vyākhyāsyāmaḥ||2||
iti ha smāhurātreyādayo maharṣayaḥ||2||
) balino bahudoṣasya snigdhasvinnasya śodhanam||1||
ūrdhvādho yakṣmiṇaḥ kuryātsasnehaṃ yanna karśanam||1||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
evaṃbhūtasya rājayakṣmiṇa ūrdhvādhaḥ śodhanaṃ-vamanaṃ virecanaṃ ca kuryāt, asnigdhasvinnasya śodhanānarhatvāt| snigdhasvinnagrahaṇaṃ tvatiśayārtham| kimbhūtaṃ śodhanam? sasnehaṃ,-īṣatsnigdham, tathā yanna karśanaṃ-dehasya na kṣapaṇam| yakṣmaṇa iti "dvandvopatāpa" ityādinā inirmitvarthāṃyaḥ|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
atha rājayakṣmacikitsitam| tatra śodhanamāha-balino bahudoṣasyeti|