Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 81
kṣāmakṣīṇakṛśāṅgānāmetānyeva ghṛtāni tu||112||
tvakkṣīrīśarkarālājacūrṇaiḥ styānāni yojayet||112||
sarpirguḍān samadhvaṃśān kṛtvā dadyātpayo'nu ca||113||
reto vīryaṃ balaṃ puṣṭiṃ tairāśutaramāpnuyāt||113||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
kṣāmāṇāṃ kṣīṇānāṃ kṛśāṅgānāṃ ca nṛṇāmetānyeva pūrvoktāni ghṛtāni styānāni tvakakṣīrīśarkarālājacūrṇaiḥ saha yojayet| sarpirmiśrān guḍān samadhvaṃśān kṛtvā ca dadyāt| śarkarāyāḥ palāni pañcāśat madhunaḥ palāni ṣoḍaśātra deyāni| muninā hyevamuktam (ca.ci.a.11/60)dhātrīvidārīkṣurasaprasthaiḥ prasthaṃ ghṛtātpacet| śarkarārdhatulāṃ śīte kṣaudrārdhaprasthameva ca|| kṣiptvā sarpirguḍān kuryāddhikkāśvāsajvarāpahān|" iti| paya ityādi| anantaraṃ payaḥ pibet| taiḥ \_sarpirguḍaiḥ, retovīryādīn śīghrataraṃ prāpnoti|