Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 21
pittakāse tu sakaphe vamanaṃ sarpiṣā hitam||25||
tathā madanakāśmaryamadhukakvathitairjalaiḥ||26||
phalayaṣṭyāhvakalkairvā vidārīkṣurasāplutaiḥ||26||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
pittaje kāse, kimbhūte? sakaphe-kaphayukte, tu sarpiṣā vamanaṃ hitam| ata eva vakṣyati (ślo.27)-"pittakāse tanukaphe trivṛtāṃ" iti| tasmādatrārthāt bahukaphatvaṃ bodhyam| na kevalaṃ sarpiṣā vamanaṃ hitam| yāvanmadanādibhiḥ kvathitairjalairvamanamavasthāvaśāddhitam, athavā madanaphalamadhukakalkairvidāryādirasāplutairvamanaṃ hitam|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
virecanamāha-pittakāse tanukapha iti| tacca tanau kaphe madhurairyuktyā trivṛtyā, ghane tiktaiḥ|