Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 6
kṛte'kṛte vā vamane jvarī kuryādviśoṣaṇam||9||
doṣāṇāṃ samudīrṇānāṃ pācanāya śamāya ca||9||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
vamane yogyo yo jvarī sa kṛte vamane, aparastu vamane'yogyaḥ so'kṛte vamane, viśoṣaṇaṃ-upavāsalakṣaṇaṃ, kuryāt| evaṃ kṛtavamano'kṛtavamano vā jvarī sarvathā laṅṅanaṃ kuryāt| kimartham? ityāha-doṣāṇāṃvātādīnāṃ, samudīrṇānāṃ-samantātsamutthānāṃ, pācanāyapaktyarthaṃ, śamāya-śāntyarthaṃ ca| niramāṇāṃ punaḥ samudīrṇānaṃ śāntyarthameva|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
annavarjanamāha-kṛte'kṛte veti| kṛte vamane vamanayogyatvābhāvādakṛte vā| apakvānāṃ pācanāya, pakvānāṃ śamanāya|