Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 29
viḍāvṛte vibandho'dhaḥ svasthāne parikṛntati||40||
vrajatyāśu jarāṃ sneho bhukte cānahyate naraḥ||40||
śakṛtpīḍitamannena duḥkhaṃ śuṣkaṃ cirātsṛjet||41||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
viḍāvṛte mātariśvani svasthāne-apānākhye, adhovibandho jātavibandhatvāt parikṛntati| snehaśrcāśu jarāṃ yāti| bhukte ca sati nara ānahyate-ādhmāpyate| śakṛdannena pīḍitaṃ cireṇa śuṣkaṃ duḥkhaṃ kṛcchreṇa sṛjet|
3.16.62
sarvadhātvāvṛte vāyau śroṇivaṅkṣaṇapṛṣṭharuk||41||
vilomo māruto'svasthaṃ hṛdayaṃ pīḍyate'ti ca||42||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
sarvadhātvāvṛte'nile śroṇyādiruk syāt| tathā, pavano viguṇo bhavati| hṛdayaṃ ca vyākulaṃ [ati] pīḍyate ca|