Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 27
karśanātkaphaviṭpittairmārgasyāvaraṇena vā||39||
vāyuḥ kṛtāśrayaḥ koṣṭhe raukṣyātkāṭhinyamāgataḥ||39||
svatantraḥ svāśraye duṣṭaḥ paratantraḥ parāśraye||40||
piṇḍitatvādamūrto'pi mūrtatvamiva saṃśritaḥ||40||
gulma ityucyate bastinābhihṛtpārśvasaṃśrayaḥ||41||
3.11.53
karśanāt-dhātukṣayāt, vāyurduṣṭaḥ kadācit kaphaviṭpittaiḥ kṛtena mārgasyāvaraṇena-rodhena, koṣṭhe-āmapakvāśayākhye, kṛtāśrayo-gṛhītāspadaḥ, tathā raukṣyātkāraṇāt kāṭhinyamāgataḥpiṇḍitatvaṃ prāptaḥ, svāśraye-pakvāśayasthāne, duṣṭaḥ svatantraḥ, parāśraye-āmāśayasthāne, duṣṭaḥ paratantraḥ pittakaphayorāyattaḥ, piṇḍitatvātkāraṇāt sparśopalabhyaḥ san, amūrto'pi-akaṭhino'pi, mūrtatvamiva-kāṭhinyamiva, saṃśritaḥ-sampanno, gulma ityabhidhīyate, tantrakṛdbhiriti śeṣaḥ| bastinābhihṛtpārśvasaṃśrayaḥ, bastyādiḥ saṃśrayaḥādhāro, yasya sa evam| 10