Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 11
mahatā mahatā dīno nādena śvasiti krathan||13||
uddhūyamānaḥ saṃrabdho mattarṣabha ivāniśam||14||
praṇaṣṭajñānavijñāno vibhrāntanayanānanaḥ||14||
vakṣaḥ samākṣipan baddhamūtravarcā viśīrṇavāk||15||
śuṣkakaṇṭho muhurmuhyan karṇaśaṅkhaśirotiruk||15||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
mahatā śvāsenārtaḥ puruṣo mahatā nādena-śabdena, śvasiti yāvatkarṇaśaṅkhaśirotirugiti| krathan-kvaṇan| uddhūyamānaḥutkampyamānaḥ| saṃrabdhaḥ-saṅkṣubhitaḥ| jñānaṃtattvāvabodhaḥ| vijñānaṃ-karmasu kauśalam|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
mahāśvāsalakṣaṇamāha-mahato mahateti| mahataḥ-śvāsāt| mahatā-nādena| krathan-kūjan| uddūyamānaḥ-āndolyamānaḥ| saṃrabdhaḥ-kṛtvai(kṣubdhvai)va| vibhrāntaṃ-asthiram| viśīrṇā-viśakalitā|