Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 30
athāpatantīmaparāṃ pātayetpūrvavadbhiṣak||39||
evaṃ nirhṛtaśalyāṃ tu siñceduṣṇena vāriṇā||39||
dadyādabhyaktadehāyai yonau snehapicuṃ tataḥ||40||
yonirmṛdurbhavettena śūlaṃ cāsyāḥ praśāmyati||40||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
atha-mūḍhagarbhāharaṇādanantaraṃ, aparāṃ-jarāyusaṃjñāṃ, apatantīmaniṣkrāmantīṃ, pūrvavatpātayet| pūrveṇa tulyaṃpūrvavat, pūrvoktenāparāpātanoktavidhinā "hiraṇyapuṣpīmūlaṃ ca" (hṛ.śā. a. 1/83) ityādinetyarthaḥ| evaṃanantaroktena vidhinā, nirhṛtaṃ śalyaṃ-garbhajarāyusaṃjñaṃ,5 yasyāstāṃ tu striyamuṣṇena jalena siñcet| tataḥ-snānādanantaraṃ, abhyaktaśarīrāyai striyai yonau snehapicuṃ dadyāt| tenasnehapicunā, asyāḥ-yoṣitaḥ, yonirmṛdurbhavet| śūlaṃrujā ca, praśamyati|