Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 90
jīrṇe snātā pibetpeyāṃ pūrvoktauṣadhasādhitām||97||
tryahādūrdhvaṃ vidāryādivargakvāthena sādhitā||97||
hitā yavāgūḥ snehāḍhyā sātmyataḥ payasā'thavā||98||
saptarātrātparaṃ cāsyai kramaśo bṛṃhaṇaṃ hitam||98||
dvādaśāhe'natikrānte piśitaṃ nopayojayet||99||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
snehe jīrṇe kavoṣṇaguḍodake vātaghnauṣadhatoye vā, anantaraṃ snātā satī pūrvoktauṣasādhitāṃ-pañcakolakṛtāṃ, peyāṃ pibet| tryahādūrdhvaṃ-anantaraṃ, vidāryādivargoktauṣadhaiḥ siddhā yavāgūḥ-peyā,snehāḍhyā hitā| athavā sātmyataḥ-sātmyavaśāt, payasā-kṣīreṇa sādhitā, yavāgūrhitā| saptarātrātparaṃ-anantaraṃ, kramaśo-na sahasā, tasyai bṛṃhaṇaṃ hitam| bṛṃhaṇaṃ ca jīvanīyabṛṃhaṇīyamadhuravargasiddhairabhyaṅgodvartanapariṣekāvagāhanairhṛdyaiścānnapānairvidhātavyam| dvādaśāhe'natikrānteaparisamāpte, piśitaṃ-māsaṃ, nopayojayet-nābhyavahārayet, skandādidvādaśagrahābhiṣaṅgaparihārārtham| māṃsabhojanena hi kadācittairabhiṣaṅgo bhavet, teṣāṃ māṃsādatvāt|