Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 75
athopasthitagarbhāṃ tāṃ kṛtakautukamaṅgalām||77||
hastasthapunnāmaphalāṃ svabhyaktoṣṇāmbusecitām||77||
pāyayetsaghṛtāṃ peyāṃ——————————————-||78||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
atha-garbhodakastruteranantaraṃ, tāṃ-garbhiṇīṃ, upasthitagarbhāṃabhimukhībhūtagarbhāmāvijanmodakasrāvādinā jñātvā, saghṛtāṃ peyāṃ pāyayet| kimbhūtām? kṛtakautukamaṅgalām| viśiṣṭakāla eva yo rakṣābandho bāhvādau badhyate sa kautukavācyaḥ| kautukākhyaṃ maṅgalaṃ kautukamaṅgalam| kṛtaṃ kautukamaṅgalaṃ yasyāḥ, tām| tathā, hastasthaṃ punnāma-dāḍimādi, phalaṃ yasyāḥ, tām| tathā, suṣṭhu aktāṃ-abhyaktām| tathā, uṣṇāmbusecitām| ityasyānantaraṃ "pāyayetpeyāṃ" iti pāṭhenoṣṇāmbusecanādanantaraṃ peyāpānaṃ kāryamiti bodh ayati §7061