Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 28
bhojanaṃ ca yathāsātmyaṃ yavagodhūmaṣaṣṭikāḥ||34||
masūramudgatuvarījīvantīsuniṣaṇṇakāḥ||34||
bālamūlakavārtākataṇḍulīyakavāstukam||35||
kāravellakakarkoṭapaṭolakaṭukāphalam||35||
saindhavaṃ dāḍimaṃ dhātrī ghṛtaṃ taptahimaṃ jalam||36||
jīrṇaśālyodanaṃ snigdhamalpamuṣṇodakottaram||36||
bhuñjāno jāṅgalairmāṃsaiḥ śīghraṃ vraṇamapohati||37||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
bhojanaṃ yathāsātmyaṃ-yadyasya sātmyaṃ yavādi, tathā jīvantyādiśākaṃ ca, tathā saindhavādikaṃ, purāṇaśālibhaktaṃ snigdhaṃ-snehaṃ, tathā'lpaṃ, jāṅgalairmāṃsaiḥ saha bhuñjāna uṣṇodakottaraṃ yathābhavati, evaṃ vraṇī śīghraṃ vraṇamapohati|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
bhojanamāha-bhojanamiti| kaṭukāphalaṃ-kaṭurohiṇīphalam| bhojanaviśeṣamāha-jīrṇaśālyodanamiti|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
viṣamāśanaṃ samaśanaṃ ca niṣedhati-aśitamiti| adhyaśanaṃ niṣedhati-ajīrṇa iti|