Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 19
prasāraṇākuñcanataḥ sandhinaṣṭaṃ tathā'sthivat||15||
naṣṭe snāyuśirāsrotodhamanīṣvasame pathi||15||
aśvayuktaṃ rathaṃ khaṇḍacakramāropya rogiṇam||16||
śīghraṃ nayettatastasya saṃrambhācśalyamādiśet||16||
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
sandhinaṣṭasyopāyamāha-prasāraṇākuñcanata iti| asthivatabhyañjanādibhiśca| snāyvādiṣu caturṣunaṣṭasyopāyamāhanaṣṭa iti| asame pathi-uccanīce mārge|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
sandhinaṣṭaṃ śalyamasthinaṣṭaśalyavallakṣayet saṃ-snāyuśirāsrotodhamanīṣu naṣṭe śalye, asame pathi-viṣame mārge, rathamāropya rogiṇaṃ-śalyavantaṃ, śīghraṃ nayet-āśveva deśāntaraṃ prāpayet| kimbhūtaṃ ratham? khaṇḍaṃ cakram yasya sa khaṇḍacakraḥ, tam| tatastasya-rathasya, saṃrambhātkṣobhāt, śalyamādiśet-lakṣayet|