Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 41
daṃśasya tode kaṇḍvāṃ vā mokṣayet—————————||43||
1.26.116 jalaukasāṃ mokṣaṇakālamāha-daṃśasyeti|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
daṃśasya tode sati kaṇḍvāṃ satyāṃ vā mokṣayet, śuddharaktarakṣārthamatiyogabhayācca| tāmityekavacananirdeśādekaikāṃ mokṣayet, na tu sarvāḥ sakṛdeveti gamayati| atha pānalaulyalyādṛśaṃ, -na tyajettato haridrācūrṇaṃ vā vadane dattvā mokṣayet|5
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
mokṣitāṃ ca jalaukasaṃ vāmayet| vamanavidhānamāha paṭvityādi| saindhavayutena tailena rūṣitāsyāṃ tathā sūkṣmeṇa taṇḍulakaṇḍanena rūṣitāṃ-avakīrṇāṃ, vāmayet| taṇḍulaśabdasyātra lopo jñeyastantrayuktyā|