Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 19
samyaksnigdhe sukhocchvāsasvapnabodhākṣapāṭavam||23||
rūkṣe'kṣistabdhatā śoṣo nāsāsye mūrddhaśūnyatā||24||
snigdhe'ti kaṇḍūgurutāprasekārucipīnasāḥ||24||
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
snehananasyasya samyagyogamāha-samyaksnigdha iti| svapnabodhau sukhena| ā ra0-snehananasyasya hīnayogamāharūkṣa iti| ā ra0-snehananasyātiyogamāha-snigdha iti|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
samyak'a'asnigdhe śirasi sukhocchvāsādayaḥ syuḥ| saṅgrahe coktam (sū. a. 29) - "samyak'a'asnigdhe mūrdhni virikte vā sukhocchvāsaniḥśvāsakṣavathusvapnaprabodhaśirovadanendriyaviśuddhayo bhavanti, yathoktavyādhyupaśamaśca|" iti| sa0-rūkṣe tu śirasyakṣistabdhatā syāt| tathā, nāsāyāmāsye ca śoṣo mūrddhaśūnyatā ca syāt| sa0-atisnigdhe kaṇḍvādayaḥ syuḥ|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
suvirikte-samyagvirikte, akṣilaghutādayaḥ syuḥ| sa0-durvirikte gadodreko-rogasyādhikyam| ativirecite kṣāmatā-kṛśatā syāt| §4827