Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 29
—————————————apravṛttau tu pāyayet||35||
uṣṇāmbu, svedayedasya pāṇitāpena codaram||36||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
apravṛttiḥ-mandā pravṛttiḥ| nañ īṣadarthe| virekāpravṛttāvuṣṇāmbu pāyayedvaidyaḥ| asya cāturasya pāṇitāpena jaṭharaṃ svedayet|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
virecanāpravṛttau pravartanopāyamāha-apravṛttāviti|
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
tasmin-virekasya dine, alpa utthāne-stokāyāṃ pravṛttau satyāṃ, bhuktvā'nnamanyedyuḥ-anyasmin dine punarvirecanauṣadhaṃ pibedāturaḥ| snehanaṃ-snehaḥ| dṛḍhaḥ snehakoṣṭho yasya sa dṛḍhasnehakoṣṭhaḥ| na dṛḍhasnehakoṣṭho'dṛḍhasnehakoṣṭhaḥ| sa bhūyo'pi snehasvedaiḥ saṃskṛtaśarīro daśāhādūrdhvaṃ yaugikaṃ virecanaṃ pibet| [ samyagālocya- ] yathāvannirūpya, pūrvamanukramaṃ-"bhaiṣajyamātrāṃ mantrābhimantritām" ityādikaṃ, tathā "apravṛttau tu pāyayet| uṣṇāmbu svedayedasya pāṇitāpena codaram|" ityādikaṃ ca, smaran pibediti|