Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 6
————na tvatimandāgnitīkṣṇāgnisthūladurbalāḥ||6||
ūrustambhātisārā''amagalarogagarodaraiḥ||7||
mūrcchācchardyaruciśleṣmatṛṣṇāmadyaiśca pīḍitāḥ||7||
apaprasūtā yukte ca nasye bastau virecane||8||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
atimandāgnyādayo na snehyāḥ| atiśabdo yāvaddurbaleṣu pratyekaṃ yojyaḥ| tenātidurbalā na snehyā ityarthaḥ| ata evālpabalāḥ snehyāḥ, na tvatidurbalāḥ, iti na pūrvāparavirodhaḥ| atitīkṣṇāgneḥ snehanādatyagnivṛddhiḥ| atisthūlasya cāgnimedasorvṛddhiḥ| atidurbalasya ca jaraṇāśakteḥ snehasya vyāpat| ūrustambhādibhiryāvanmadyaiśca pīḍitā na snehyāḥ| apaprasūtā-srutagarbhā, na snehyeti liṅgavacanavipariṇāmaḥ| prayukte ca nasyādikarmaṇi sarva eva na snehyāḥ|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
asnehanīyānāha-na tvatimandāgnītyādi| abalasya snehyatvamatidurbalasyāsnehyatvamityavirodhaḥ| apaprasūtāayathāvatprasūtā|