Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 18
āragvadhendrayavapāṭalikākatiktā-nimbāmṛtāmadhurasāsruvavṛkṣapāṭhāḥ||17||
bhūnimbasairyakrapatolakarañjayugma-saptacchadāgnisuṣavīphalabāṇaghoṇṭāḥ||17||
āragvadhādirjayati chardikuṣṭhaviṣajvarān||18||
kaphaṃ kaṇḍūṃ pramehaṃ ca duṣṭavraṇaviśodhanaḥ||18||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
āragvadhaḥ-śamyākaḥ| indrayavāḥ-kaliṅgakāḥ| pāṭaliḥvasantadūtī| kākapiktā-śārṅgeṣṭā| nimbaḥ-pāribhadrakaḥ| amṛtā-guḍūcī| madhurasā-mūrvā| sruvavṛkṣo-vikaṅkataḥ, [kaṇṭakīvṛkṣaḥ kaṇṭakāriketi prasiddhaḥ ]| pāṭhā-ambaṣṭhā| bhūnimbaḥ-kairātaḥ| sairyakaḥ-sahacaraḥ| paṭolaṃ-karkaśacchadam|5 karañjayugmaṃ-ekaḥ pūtikakarañjaściribilvākhyo'paro naktamālākhyaḥ| saptacchadaḥ-ayugmacchadaḥ| agniḥcitrakaḥ| suṣavī-kāravī, pānīyavallīsaṃjñā| phalaṃ-madanaphalam| bāṇaḥ-sahacaraḥ| ghoṇṭā-pūgaviśeṣaḥ| ayamāragvadhādiścchardyādīnnihanti| [medodarān viśodhayati-parākaroti|10 ] vasantatilakāvṛttam|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
ārabadhādigaṇamāha-ārambadhetyādi| kākatiktā-karañjikāstruvavṛkṣo-vikaṅkataḥ| sairyakaḥ-sahacaraḥ| [ suṣavīkāravellukam| phalaṃ-madanaphalam| vāṇo-vīlasahacaraḥ| ] ghoṇṭā-badarī|