Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 20
liṅgaṃ kṣīṇe'nile'ṅgasya sādo'lpaṃ bhāṣitehitam||15||
saṃjñāmohastathā śleṣmavṛddhayuktāmayasambhavaḥ||15||
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
atha kṣayalakṣaṇam| tatra vāyorāha-liṅgamiti| aṅgasya sādaḥ-śrāntatvamiva| bhāṣitehitamalpam| bhāṣitaṃvācikaṃ karma| īhitaṃ-kāyikam| saṃjñā-buddhiḥ, tasyā mohovivecanākṣamatvam| śleṣmavṛddhayuktamayāḥ-agnisadanādayaḥ|
§2764 5
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
anile kṣīṇe-svapramāṇāpacite, vakṣyamāṇāni liṅgāni| vāyostu sarvakṣaye deha eva na syāt, kasya talliṅgaṃ syāt| kiṃ punastalliṅgam? ityāha-aṅgasyetyādi| aṅgasya sādaḥ-kriyāsvasāmarthyam| īhitaṃ-ceṣṭitam, kāyikaṃ karma| bhāṣitaṃ cehitaṃ ca bhāṣitehitam,-alpavacanā'lpaceṣṭitatvaṃ ca syāt| tathā, saṃjñāmohaḥ-saṃvido'bhāvaḥ| tathā, śleṣmavṛddhau ya uktāḥ-agnisādaprasekādayaḥ, teṣāmāmayānāṃ sambhavo bhavati|