Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 1
rasabhedīyādanantaraṃ doṣādivijñānīya ārabhyate||2||
athāto doṣādivijñānīyamadhyāyaṃ vyākhyāsyāmaḥ||2||
iti ha smāhurātreyādayo maharṣayaḥ||2||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
doṣā ādayo yeṣāṃ te-doṣādayaḥ, teṣāṃ vijñānaṃ-prākṛtena vaikṛtena ca svarūpeṇāvagamaḥ, tasmai hito yaḥ, tamadhyāyaṃ vyākhyāsyāmaḥ| ādiśabdena dhātavo malāśca saṅgrahyante| tatsvarūpāvagamena ca ta eva doṣāḥ samyagjñātā bhavanti| dhātūnāṃ malānāṃ ca doṣādhārabhūtatvāt|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
hetuskandhānantaraṃ lakṣaṇaskandhamārabhate| tatra doṣādivijñānīyamadhyāyaṃ vyākhyātuṃ pratijānīte-atheti| doṣādivijñānādhīnatvāllakṣaṇasya| doṣadūṣyavaiṣamyaṃ ca rogalakṣaṇam| vaiṣamyajñānaṃ ca sāmyajñānādhīnam| ata evādau sāmyajñānam|5