Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 10
amlo'gnidīptikṛtsnigdho hṛdyaḥ pācanarocanaḥ||10||
uṣṇavīryo himasparṣaḥ prīṇanaḥ kledano laṅuḥ||10||
karoti kaphapitāsraṃ mūḍhavātānulomanaḥ||11||
so'tyabhyastastanoḥ kuryācśaithilyaṃ timiraṃ bhramam||11||
kaṇḍupāṇḍutvavīsarpaṣophavisphoṭatṛḍjvarān||12||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
amlo raso'gnidīptikṛttvādiyutaḥ| tathā, kaphapittāsraṃ karoti| mūḍhaṃ-ananulomagaṃ, vātamanulomayatīti-mūḍhavātānulomanaḥ| saḥ-amlo raso, atisevito dehaṣaithilyaṃ timirādīṃṣca kuryāt| §2546
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
amlasya karmāṇyāha-amla iti| hṛdyo-hṛdayapriyaḥ| rocanojihvāyāḥ| atyupayuktasyāmlasya karmāṇyāha-so'yabhyasta iti| pāṇḍutva-pāṇḍurogaḥ|