Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 40
āhāraśayanābrahmacaryeryuktyā prayojitaiḥ||52||
śarīraṃ dhāryate nityamāgāramiva dhāraṇaiḥ||52||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
āhāraḥ-annapānasevā| śayanaṃ-svapnaḥ| abrahmacaryaṃ strīṇāṃ sevā| āhārādīnāṃ dvandvaḥ| etairyuktyā prayojitaiḥ śarīraṃ satataṃ dhāryate| kimiva kaiḥ? āgāraṃgṛhamiva, dhāraṇaiḥ stambhairyathā|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
avidhisevanādibhyo'nnapānaṃ rakṣedityāha-āhāreti| āhāraḥannapānasevā, śayanaṃ-nidrā,abrahmācarye-sambhogaḥ, tairnityaṃ yuktyā prayojitaiḥ śarīraṃ dhāryate| dhāraṇaiḥstambhairāgāramiva| yuktiḥ-śāstroktaprakāraḥ dhāraṇaṃ ca-annapānasukhapariṇāmadvāreṇa|