Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 115
rūkṣoṣṇamamlaṃ kausumbhaṃ guru pittakaraṃ saram||101||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
kusumbhaśākaṃ rūkṣamuṣṇavīryamamlaṃ guru pittakṛtsaraṃ ca|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
kausumbhaguṇānāha-rūkṣoṣṇamiti| kausumbhaṃkusumbhaśākam|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
sārṣapaguṇānāha-guruṣṇamiti| sārṣapaṃ-sarṣapaśākam| saṅgrahe tu (sū. a.7)-"sakṣāramadhuraṃ snigdhamuṣṇaṃ guru ca sārṣapam| śākānāmavaraṃ baddhaviṇmūtraṃ sarvadoṣakṛt||' iti|
1.6.347
gurūṣṇaṃ sārṣapaṃ baddhaviṇmūtraṃ sarvadoṣakṛt||101||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
sārṣapaṃ śākaṃ gurūṣṇavīryam| tathā, viśaṃ-śakṛt, mūtraṃ ca badhnāti| tridoṣakṛcca| saṅgrahe tu (sū.a.7) sakṣāratvamasyoktam| tatpāṭho hi-"sakṣāramadhuraṃ snigdhamuṣṇaṃ ca guru sārṣapam|" iti| suśrutena coktam (sū.a.46|238 ṭīkā)-"kaphaghnaṃ sārṣapaṃ śākamāsuraṃ śākameva ca|" iti|