Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 60
īṣaduṣṇagurusnigdhā bṛṃhaṇā vartakādayaḥ||57||
tittiristeṣvapi varo medhāgnibalaśukrakṛt||57||
grāhī varṇyo'nilodriktasannipātaharaḥ param||58||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
vartakādārabhya yāvajjāṅgalasamāptistāvatsarve auṣṇyagauravasnigdhatvairalpairyuktāḥ| teṣvapi madhye tittiriḥ śreṣṭho medhādikaraśca| tathā, saṅgrahī| tathā, varṇyo vātādhikasannipātaharaśca| sa ca tittirirdhanvanyānūpe ca deśe vicarati, ataḥ snigdha uṣṇo gururbṛṃhaṇaśca| tathā ca saṅgrahe (sū.a.7)-"dhanvānūpavicāritvāt snigdhoṣṇagurubṛṃhaṇaḥ|"iti|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
vartakādiguṇānāha-īṣaditi| vartakādayo "vartako vartikā"ityādayo jāṅgalāḥ| tittiriguṇānāha-tittiririti| teṣuvartakādiṣu| anilodriktaṃ-vātādhikaṃ, sannipātaṃ-doṣatrayaprakopaṃ harate| saṅgrahe tu (sū. a. 7)-"dhanvānūpavicāritvātsnigdhoṣṇagurubṛṃh