Apastamba Grihya-sutra [sanskrit]
41,347 words | ISBN-10: 8186937838 | ISBN-13: 9788186937839
The Sanskrit edition of the Apastamba Grihya-sutra with the commentaries of Haradatta (called the Anakula-vritti) and Sudarshana (called the Grihyatatparyadarshana-vyakhya). The Apastamba Grihyasutra is a short treatise on Vedic rituals which, together with the Hiranyakeshin-grihya-sutra, belongs to the Taittiriya School of the Black Yajur-Veda. Original titles: Āpastambagṛhyasūtra (आपस्तम्बगृह्यसूत्र), Haradatta Anākulāvṛtti (हरदत्त अनाकुलावृत्ति), Sudarśana Gṛhyatātparyadarśanavyākhyā (सुदर्शन गृह्यतात्पर्यदर्शनव्याख्या)
Sutra 23.5
siddhyarthe yadasya gṛhe paṇyaṃ syāttata uttarayā juhuyāt // ĀpGs_23.5 //
tasmāt dravyāt kiñcidādāya uttarayarcā'yadahaṃ dhanene'tyetayā juhuyāt /
siddhirbhavati /
atra kṣāralavaṇādīnāmapi homo bhavati /
uktāni yathopadeśaṃ kāmyāni /
tatra dravadravyeṣu darvī /
itareṣu hastaḥ /
phalīkaraṇahomavaccāpūrvārtham /
asyeti vacanaṃ asya gṛhe yat paṇyaṃ tasyānyenāpi taddhitaiṣiṇā homo yathā syāditi /
na ca mantre'hamityasya virodhaḥ;sa eva bhūtvā sa karotīti /
gṛhe paṇyamiti vacanāt kṣetrādiviṣaye na bhavati /
punaḥ sidhyarthavacanaṃ esya karmāntaratvajñāpanārtham /
anyathā pūrvasyaiva vikalpavidhissambhāvyeta //5//
________________________
atra tata iti vacanānna prāṇidravyāddhomaḥ, tato'vadāne'ṅgavaikalyāpatteḥ /
kecit-asyeti vacanādanyena taddhitaiṣiṇā hotavyam /
mantre cāhamityasya na virodhaḥ, sa eva bhūtvā sa juhotīti //5//
7 bhṛtyaprītijanikā kriyā /
Haradatta’s Anākulā-vṛtti (sūtra 23.5)
asya kuṭumbino gṛhe yat dravyaṃ paṇyaṃ krayyaṃ tasya sidyarthe ardhāpakarṣādinā siddhissyādityevamartham /tasmāt dravyāt kiñcidādāya uttarayarcā'yadahaṃ dhanene'tyetayā juhuyāt /
siddhirbhavati /
atra kṣāralavaṇādīnāmapi homo bhavati /
uktāni yathopadeśaṃ kāmyāni /
tatra dravadravyeṣu darvī /
itareṣu hastaḥ /
phalīkaraṇahomavaccāpūrvārtham /
asyeti vacanaṃ asya gṛhe yat paṇyaṃ tasyānyenāpi taddhitaiṣiṇā homo yathā syāditi /
na ca mantre'hamityasya virodhaḥ;sa eva bhūtvā sa karotīti /
gṛhe paṇyamiti vacanāt kṣetrādiviṣaye na bhavati /
punaḥ sidhyarthavacanaṃ esya karmāntaratvajñāpanārtham /
anyathā pūrvasyaiva vikalpavidhissambhāvyeta //5//
________________________
Sudarśana’s Gṛhyatātparyadarśana-vyākhyā (sūtra 23.5)
krayyadravyānu sāreṇājyabhāgāntamagnimukhāntaṃ vā kṛtvā, tasmātpaṇyādādāyottarayā'yadahaṃ dhanena'ityetayā juhuyāt /atra tata iti vacanānna prāṇidravyāddhomaḥ, tato'vadāne'ṅgavaikalyāpatteḥ /
kecit-asyeti vacanādanyena taddhitaiṣiṇā hotavyam /
mantre cāhamityasya na virodhaḥ, sa eva bhūtvā sa juhotīti //5//
7 bhṛtyaprītijanikā kriyā /