Apastamba Grihya-sutra [sanskrit]
41,347 words | ISBN-10: 8186937838 | ISBN-13: 9788186937839
The Sanskrit edition of the Apastamba Grihya-sutra with the commentaries of Haradatta (called the Anakula-vritti) and Sudarshana (called the Grihyatatparyadarshana-vyakhya). The Apastamba Grihyasutra is a short treatise on Vedic rituals which, together with the Hiranyakeshin-grihya-sutra, belongs to the Taittiriya School of the Black Yajur-Veda. Original titles: Āpastambagṛhyasūtra (आपस्तम्बगृह्यसूत्र), Haradatta Anākulāvṛtti (हरदत्त अनाकुलावृत्ति), Sudarśana Gṛhyatātparyadarśanavyākhyā (सुदर्शन गृह्यतात्पर्यदर्शनव्याख्या)
Sutra 14.5
uttarayoḥ pūrvā sālvānāṃ brāhmaṇānāmitarā // ĀpGs_14.5 //
sā sālvānāṃ sīmantakarmaṇi gāthā sālvadeśanivāsināṃ asyāmṛci gānaṃ kartavyamityarthaḥ /
sa deśo yamunātīre bhavati /
vaiśyāśca tatra bhūyiṣṭhaṃ bhavanti /
teṣāmeva rājā yaugandhariḥ //6//
itarā'soma eva no rāje'tyeṣā /
na sarveṣāṃ brāhmaṇānāmapi tu sālvānām //7//
________________________
keṣāṃ katarā gāthā?ityata āha- pūrveti /
pūrvā'yaugandhariḥ"ityeṣā /
sālvadeśīyānāṃ trayāṇāṃ varṇānāmapi gāthā;'sālavīḥ'ityaviśeṣaliṅgāt /
anyadeśavāsināṃ brāhmaṇānāmitarā'soma eva no rājā'ityeṣā /
kṣatriyavaiśyānāṃ tu'somomaeva no rājāvatu mānuṣīḥ prajāḥ (āśva.gṛ.1-12-7) ityāśvalāyanīye dṛṣṭāyāṃ sārvavarṇīkyā- mṛci gānaṃ kartavyam /
na tu gānābhāvaḥ /
gāyatamityaviśeṣeṇa saṃśāsanavidhānāt /
kecit-sālvānāmapi brāhmaṇānāmitareti //5//
5 gāne nikaṭavartinyā nadyā nāmanirdeśaḥ /
Haradatta’s Anākulā-vṛtti (sūtra 14.5)
uttarayoḥ ṛcoḥ yā pūrvā'yaugandhari'tyeṣā /sā sālvānāṃ sīmantakarmaṇi gāthā sālvadeśanivāsināṃ asyāmṛci gānaṃ kartavyamityarthaḥ /
sa deśo yamunātīre bhavati /
vaiśyāśca tatra bhūyiṣṭhaṃ bhavanti /
teṣāmeva rājā yaugandhariḥ //6//
itarā'soma eva no rāje'tyeṣā /
na sarveṣāṃ brāhmaṇānāmapi tu sālvānām //7//
________________________
Sudarśana’s Gṛhyatātparyadarśana-vyākhyā (sūtra 14.5)
uttarayoḥ ṛcoḥ vīṇāgāthinau gāyetām /keṣāṃ katarā gāthā?ityata āha- pūrveti /
pūrvā'yaugandhariḥ"ityeṣā /
sālvadeśīyānāṃ trayāṇāṃ varṇānāmapi gāthā;'sālavīḥ'ityaviśeṣaliṅgāt /
anyadeśavāsināṃ brāhmaṇānāmitarā'soma eva no rājā'ityeṣā /
kṣatriyavaiśyānāṃ tu'somomaeva no rājāvatu mānuṣīḥ prajāḥ (āśva.gṛ.1-12-7) ityāśvalāyanīye dṛṣṭāyāṃ sārvavarṇīkyā- mṛci gānaṃ kartavyam /
na tu gānābhāvaḥ /
gāyatamityaviśeṣeṇa saṃśāsanavidhānāt /
kecit-sālvānāmapi brāhmaṇānāmitareti //5//
5 gāne nikaṭavartinyā nadyā nāmanirdeśaḥ /