Apastamba Grihya-sutra [sanskrit]
41,347 words | ISBN-10: 8186937838 | ISBN-13: 9788186937839
The Sanskrit edition of the Apastamba Grihya-sutra with the commentaries of Haradatta (called the Anakula-vritti) and Sudarshana (called the Grihyatatparyadarshana-vyakhya). The Apastamba Grihyasutra is a short treatise on Vedic rituals which, together with the Hiranyakeshin-grihya-sutra, belongs to the Taittiriya School of the Black Yajur-Veda. Original titles: Āpastambagṛhyasūtra (आपस्तम्बगृह्यसूत्र), Haradatta Anākulāvṛtti (हरदत्त अनाकुलावृत्ति), Sudarśana Gṛhyatātparyadarśanavyākhyā (सुदर्शन गृह्यतात्पर्यदर्शनव्याख्या)
Sutra 12.1
vedamadhītya snāsyan pragudayādvrajaṃ praviśyāntarlomnā carmaṇā dvāramaparidhāyā'ste // ĀpGs_12.1 //
snānaṃ samāvartanaṃ tat kariṣyānnityarthaḥ /
prāgudayādityā dityodayo gṛhyate /
nainametadaharāditya iti darśanāt /
vrajaṃ goṣṭham /
antaḥ
abhyantaraṃ lomāni yasya tena carmaṇā yasya kasyacit mṛgasya /
āsanavacanaṃ niṣkramaṇapratiṣedhārtham /
vedamityavivakṣitamekavacanam /
vedaṃ vedau vedān vā adhītya pāṭhataścārthataścādhigamyetyarthaḥ /
snāsyanniti vacanaṃ naiṣṭhikasya uttaraṃ karma mā bhūditi //1//
________________________
ekavacanaṃ jātyabhiprāyam;'vedānadhītya vedau vā vedaṃ vāpi yathākramam'; //
(ma.smṛ.3-2)
iti manuvacanāt /
adhītya pāṭhataścārthataścādhigamya, saṣaḍaṅgaṃ samīmāṃsaṃ veda madhītyetyarthaḥ /
adhītyeti ca vidhiḥ /
'vedaṃ vratāni vā pāraṃ nītvā hyabhayameva vā /
ityasya pradarśanārthaḥ /
snāsyan snānākhyaṃ karma kariṣyamāṇaḥ prāgudayāt prāgādityodayāt /
vrajaṃ gośālāṃ pariśritāṃ praviśye ttyādi vyaktārtham //1//
Haradatta’s Anākulā-vṛtti (sūtra 12.1)
evamupanītaścartabrahmacaryo'dhītavedaṣaḍaṅgo yadyācāryakulādanyamāśramaṃ prepsurbhavati tasya snānaṃ vidhivat bhavati tadetat snānamityucyate /snānaṃ samāvartanaṃ tat kariṣyānnityarthaḥ /
prāgudayādityā dityodayo gṛhyate /
nainametadaharāditya iti darśanāt /
vrajaṃ goṣṭham /
antaḥ
abhyantaraṃ lomāni yasya tena carmaṇā yasya kasyacit mṛgasya /
āsanavacanaṃ niṣkramaṇapratiṣedhārtham /
vedamityavivakṣitamekavacanam /
vedaṃ vedau vedān vā adhītya pāṭhataścārthataścādhigamyetyarthaḥ /
snāsyanniti vacanaṃ naiṣṭhikasya uttaraṃ karma mā bhūditi //1//
________________________
Sudarśana’s Gṛhyatātparyadarśana-vyākhyā (sūtra 12.1)
vedaṃ mantrabrāhmaṇalakṣaṇam /ekavacanaṃ jātyabhiprāyam;'vedānadhītya vedau vā vedaṃ vāpi yathākramam'; //
(ma.smṛ.3-2)
iti manuvacanāt /
adhītya pāṭhataścārthataścādhigamya, saṣaḍaṅgaṃ samīmāṃsaṃ veda madhītyetyarthaḥ /
adhītyeti ca vidhiḥ /
'vedaṃ vratāni vā pāraṃ nītvā hyabhayameva vā /
ityasya pradarśanārthaḥ /
snāsyan snānākhyaṃ karma kariṣyamāṇaḥ prāgudayāt prāgādityodayāt /
vrajaṃ gośālāṃ pariśritāṃ praviśye ttyādi vyaktārtham //1//