Apastamba Grihya-sutra [sanskrit]
41,347 words | ISBN-10: 8186937838 | ISBN-13: 9788186937839
The Sanskrit edition of the Apastamba Grihya-sutra with the commentaries of Haradatta (called the Anakula-vritti) and Sudarshana (called the Grihyatatparyadarshana-vyakhya). The Apastamba Grihyasutra is a short treatise on Vedic rituals which, together with the Hiranyakeshin-grihya-sutra, belongs to the Taittiriya School of the Black Yajur-Veda. Original titles: Āpastambagṛhyasūtra (आपस्तम्बगृह्यसूत्र), Haradatta Anākulāvṛtti (हरदत्त अनाकुलावृत्ति), Sudarśana Gṛhyatātparyadarśanavyākhyā (सुदर्शन गृह्यतात्पर्यदर्शनव्याख्या)
Sutra 4.1
suhṛdassamavetān mantravato varān prahiṇuyāt // ĀpGs_4.1 //
invakābhiḥ prasṛjyanta ityuktam /
tasminnanyasmin vā puṇyanakṣatreva brāhmaṇān bhojayitvāśiṣo vācayitvā, suhṛdaḥ
bandhūn samavetān saṅgatān mantravataḥ śrutādhyayanasampannān varān kanyāvarayitṝn prahiṇuyāt prasthāpayot-yūyamamuṣmāt kulāt mahyaṃ kanyāṃ vṛṇīdhvamiti /
yadyapyevaṃvidhe kārye suhṛdāmeva sambhāvanā tathāpi suhṛda ityucyate mantravatāmasambhave suhṛtvamātraparigrahārtham /
mantravata iti brāhmaṇānomeva grahaṇam /
tena kṣatriyavaiśyayorapi brāhmaṇā eva varāḥ //1//
________________________
idānīṃ tasya vidhimāha--
suhṛdaḥ ātmano mitrāṇi /
samavetān ātmānaṃ pratyekakāryān /
mantravataḥ mantrabrāhmaṇavataḥ,'śucīn mantravataḥ'(āpa.dha.2-15-11)
itivanmantragrahaṇasya pradarśanārthatvāt /
varān varayitṝn /
varaḥ prahiṇuyāt preṣayet /
ete yugmā brāhmaṇāśceti kecit //2//
Haradatta’s Anākulā-vṛtti (sūtra 4.1)
atha kanyāvaraṇavidhiḥ /invakābhiḥ prasṛjyanta ityuktam /
tasminnanyasmin vā puṇyanakṣatreva brāhmaṇān bhojayitvāśiṣo vācayitvā, suhṛdaḥ
bandhūn samavetān saṅgatān mantravataḥ śrutādhyayanasampannān varān kanyāvarayitṝn prahiṇuyāt prasthāpayot-yūyamamuṣmāt kulāt mahyaṃ kanyāṃ vṛṇīdhvamiti /
yadyapyevaṃvidhe kārye suhṛdāmeva sambhāvanā tathāpi suhṛda ityucyate mantravatāmasambhave suhṛtvamātraparigrahārtham /
mantravata iti brāhmaṇānomeva grahaṇam /
tena kṣatriyavaiśyayorapi brāhmaṇā eva varāḥ //1//
________________________
Sudarśana’s Gṛhyatātparyadarśana-vyākhyā (sūtra 4.1)
pūrvatra'invakābhiḥ prasṛjyante'(āpa.gṛ2-16) iti vivāhopayogino varapreṣaṇasya kālo'bhihitaḥ /idānīṃ tasya vidhimāha--
suhṛdaḥ ātmano mitrāṇi /
samavetān ātmānaṃ pratyekakāryān /
mantravataḥ mantrabrāhmaṇavataḥ,'śucīn mantravataḥ'(āpa.dha.2-15-11)
itivanmantragrahaṇasya pradarśanārthatvāt /
varān varayitṝn /
varaḥ prahiṇuyāt preṣayet /
ete yugmā brāhmaṇāśceti kecit //2//